Avrupa genelindeki merkez bankaları Perşembe günü faiz oranlarını artırdı, bazıları piyasaları şok edecek miktarlarda ve tasarrufları aşındıran ve şirket karlarını sıkıştıran yükselen enflasyonu dizginlemek için daha da yüksek borçlanma maliyetlerine işaret etti.
Başlangıçta Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından yükselen petrol fiyatlarıyla ateşlenen enflasyon, kıtanın bazı bölgelerinde çift haneli okumalarla gıdadan hizmetlere kadar her şeye yayıldı.
Bu seviyeler, 1970'lerdeki petrol krizinin ardından bazı yerlerde görülmedi.
İsviçre Ulusal Bankası ve Macaristan Ulusal Bankası, ABD'li mevkidaşı Federal Rezerv'in faiz oranlarını neredeyse otuz yılda en fazla artırmasından sadece birkaç saat sonra, yukarı yönlü büyük adımlarla piyasaları hazırlıksız yakaladı.
Bu arada İngiltere Merkez Bankası borçlanma maliyetlerini piyasaların beklediği çeyrek puan artırdı
Hareketler, Avrupa Merkez Bankası'nın bloğun güneyindeki borçlanma maliyetlerini kontrol altına almak için acil bir toplantıda hem Temmuz hem de Eylül aylarında faiz artırımlarına devam edebilmesi için planlar üzerinde anlaşmaya varmasından sadece bir gün sonra geldi.
Mazars Wealth Management Baş Ekonomisti George Lagarias, "Merkez bankaları için, finansal istikrar ve büyüme pahasına bile olsa, enflasyonu düşürmenin tek hedefleri olduğu yeni bir çağdayız." dedi.
Günün en büyük hamlesi, SNB'nin politika faizini %-0,75'ten %-0,25'e yükselttiği İsviçre'de geldi; bu çok büyük bir adım, Reuters tarafından ankete katılan tek bir ekonomist bile bunu tahmin etmemişti.
Bazı ekonomistler, 2007'den bu yana ilk SNB zammının son olma ihtimalinin düşük olduğunu ve bankanın bu yıl negatif bölgeden çıkabileceğini söyledi.
SNB Başkanı Thomas Jordan düzenlediği basın toplantısında, "Yeni enflasyon tahmini, öngörülebilir gelecekte politika faizinde daha fazla artışın gerekli olabileceğini gösteriyor."
İsviçre frangı, karar üzerine euro karşısında neredeyse %1.8 yükseldi ve SNB'nin frangı euro sabitinden çıkardığı Ocak 2015'ten bu yana en büyük günlük yükselişine yöneldi.
CAMBAZIN YÜRÜDÜĞÜ İP
Londra'da, İngiltere Merkez Bankası daha temkinli davrandı, ancak %11'in üzerine çıkan enflasyon oranının yarattığı tehlikeleri ortadan kaldırmak için "zorla" hareket etmeye hazır olduğunu söyledi.
BoE, Aralık ayından bu yana beşinci kez borçlanma maliyetlerini artırdı ve İngiliz gösterge faiz oranı şu anda Ocak 2009'dan bu yana en yüksek seviyesinde.
Ancak dokuz faiz belirleyiciden üçü, 50 baz puanlık daha büyük bir artış için oy kullandı ve bu, bankanın ekonomik büyüme keskin bir şekilde yavaşlasa bile oranları yükseltmeye devam etme baskısı altında olacağını gösteriyor.
Fidelity International Kişisel Yatırımdan Sorumlu Yatırım Direktörü Maike Currie, "Merkez bankacıları, oranları çok hızlı yükseltmenin ekonomileri resesyona sürükleyebileceğine dair en büyük endişeyle gergin bir ipte sendeliyor" dedi.
"Para politikası sıkılaştırması, çok istikrarsız bir durumu yönetmek için çok kör bir araçtır."
Artışa rağmen, piyasada bazılarının Fed'in önceki akşam 75 baz puanlık zammı dikkate alarak daha büyük bir hamleye bahse girmesiyle sterlin keskin bir şekilde düştü. Bununla birlikte, daha zayıf para birimi, daha yüksek ithal enflasyon ve oranları yükseltmek için daha fazla baskı anlamına gelir.
Sterlin, gün içinde yüzde dörtte üç düşüşle dolar karşısında en son 1.2085 dolarda kaldı.
Bu arada Budapeşte'de, Macar merkez bankası, haftalık bir ihalede bir haftalık mevduat faizini beklenmedik bir şekilde 50 baz puan artırarak %7,25'e yükseltti ve aynı zamanda şu anda çift haneli rakamlara ulaşan inatla yükselen enflasyonu dizginledi.
Bankanın genel müdür yardımcısı Barnabas Virag, artışın sondan çok uzak olduğunu ve bankanın, muhtemelen sonbaharda, enflasyonun zirve yaptığına dair işaretler görene kadar "öngörülebilir ve kararlı" adımlarla faiz artırım döngüsüne devam edeceğini söyledi.
Artış aynı zamanda ülkenin para biriminin bu yıl değerinin %7'sine yakın değer kaybetmesi ve daha yüksek ithalat fiyatları yoluyla enflasyonu daha da artırmasıyla geliyor.
