Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) 9 ay boyunca mahsur kalan astronotlar Suni Williams ve Butch Wilmore, sonunda Dünya'ya geri döndü. Uzun süre uzayda kaldıktan sonra, astronotlar sağlık kontrolü için sedyeye alındı ve birkaç kritik sağlık riskiyle karşı karşıya kalmaları bekleniyor.
Astronotlar, Haziran ayında Boeing uzay aracındaki teknik arızalar nedeniyle ISS'de mahsur kalmıştı. 17 saat süren bir yolculuğun ardından, Florida'nın Körfez Kıyısı açıklarına iniş yapan astronotlar, NASA astronotu Nick Hague ve Rus kozmonot Alexander Gorbunov'un ardından kapsülden indi. Suni Williams ve Butch Wilmore, inişin ardından hemen sağlık kontrolüne alındı.
Bebek Ayağı Riski
Uzayda uzun süre kalmak, astronotların vücutlarını ciddi şekilde etkileyebilir. En belirgin risklerden biri, “bebek ayağı” olarak adlandırılan durumu içeriyor. Uzayda yerçekimi olmadığı için, astronotların ayak tabanları uzun süre baskıya maruz kalmaz. Dünya'ya döndüklerinde ise ayak tabanlarındaki kalın ve nasırlı deri, yavaşça dökülür ve bu durum ayakların hassaslaşmasına yol açar. Eski NASA astronotu Leroy Chiao, bu durumu “Dünyaya döndüğünüzde adeta bebek ayaklarına sahip oluyorsunuz” şeklinde açıklıyor.
Bu durum, astronotların denge sistemini etkileyebilir. Bir diğer eski astronot Terry Virts, Dünya'ya ayak bastığında yaşadığı baş dönmesini, “Gerçekten ağır bir baş dönmesi yaşıyor gibiydim” diyerek açıklamıştı.
Vücut Üzerindeki Diğer Etkiler
Uzayda uzun süre kalmak, vücuttaki diğer fonksiyonları da etkiler. Astronotlar, yerçekimsiz ortamda kas atrofisi (kas kaybı) yaşayabilir, çünkü Dünya'da kullanılan kaslar, yerçekimsiz ortamda çalışmaz. Bunun yanı sıra, astronotların kalpleri de küçülebilir, çünkü vücut, kanı pompalamak için daha az çaba harcar. Uzun süreli izolasyon ve kapalı alanlarda kalma da psikolojik sorunlara yol açabilir, bu da kaygı ve depresyon riskini artırır.
İyileşme Süreci ve Rehabilitasyon
Dünya'ya dönen astronotlar, geniş bir rehabilitasyon sürecine girerler. Bu süreçte, güçlendirme egzersizleri, kardiyovasküler egzersizler ve psikolojik destek sağlanır. Çoğu astronot bu süreçte tamamen iyileşirken, bazıları uzun vadeli etkilerle karşılaşabilir.
9 Ay UZAYDA Mahsur Kaldılar
Astronotlar, 5 Haziran 2024’te Boeing’in Starliner kapsülüyle ISS’ye gönderilmişti. Ancak kapsülde yaşanan teknik sorunlar nedeniyle dönüşleri ertelenmiş ve yaklaşık 9 ay boyunca ISS’de mahsur kaldılar. Williams ve Wilmore’un dönüşünden sonra, 16 Mart’ta SpaceX'in Dragon kapsülüyle yeni mürettebat ISS'ye ulaşmıştı.
