Suriye’nin güneyinde yer alan Süveyda vilayetinde 13 Temmuz Pazar günü başlayan çatışmalarda yaklaşık 600 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Bölgede görev yapan hükümet güçleri, bazı yerel kaynaklar ve görgü tanıkları tarafından, Dürzi sivillere yönelik saldırılar ve yargısız infazlar ile suçlandı.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, yaptığı açıklamada, keyfi infazlar ve toplu idamlar dahil olmak üzere “güvenilir insan hakları ihlali raporları” aldıklarını duyurdu. Türk, “Bu kan dökülmesi ve şiddet durmalı. Sorumlu olanlar adalet önüne çıkarılmalı,” diyerek uluslararası topluma çağrıda bulundu.
Suriye Cumhurbaşkanlığı’ndan Müdahale Kararı
Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed el-Şaraa’nın ofisinden yapılan açıklamada, mezhepsel gerilimin sona erdirilmesi amacıyla yeni askerî güçlerin Süveyda bölgesine gönderileceği belirtildi. Şaraa, televizyonda yaptığı konuşmada Dürzilerin güvenliğini sağlamayı "öncelikli görev" olarak tanımladı ve şunları söyledi:
“Dürzi halkımıza karşı suç işleyenlerden hesap sorulacaktır. Bu insanlar devletin himayesi altındadır. Diyalogu reddeden kanun kaçağı gruplar, yaşanan şiddetin başlıca sorumlusudur.”
İsrail ve ABD'den Diplomatik Hamleler
Çatışmaların şiddetlenmesinin ardından İsrail, Süveyda’daki bazı hedefleri vurarak askerî baskı kurdu. Bu gelişme sonrasında İsrail, Suriye İç Güvenlik Kuvvetleri personelinin bölgeye 48 saatlik sınırlı girişine izin verdiğini duyurdu.
ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Tom Barrack, sosyal medya platformu X'te yaptığı açıklamada, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Geçici Cumhurbaşkan Şaraa'nın, Türkiye ve Ürdün’ün de kabul ettiği bir ateşkes planı üzerinde anlaştıklarını belirtti. Ancak İsrail ve Suriye’den bu konuda resmi bir açıklama henüz yapılmış değil.
Barrack, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Dürzileri, Bedevileri ve Sünnileri silahlarını bırakmaya çağırıyoruz. Ortak bir barış ve birlik kimliği inşa etmek için hep birlikte çalışmalıyız.”
Dürzi Topluluğu ve Süveyda’nın Hassas Konumu
Süveyda, Suriye’de çoğunluğu oluşturan Dürzi nüfusun yaşadığı bir bölge. Dürzilik, Şii İslam’dan türemiş ancak kendine özgü inanç sistemine sahip bir topluluk olarak biliniyor. Dürziler; Suriye, Lübnan ve İsrail’de azınlık konumunda bulunuyor ve uzun süredir merkezi yönetim ile mesafeli bir ilişki sürdürüyor.
BBC'nin Ortadoğu muhabiri Lina Sinjab, Süveyda’daki şiddetin ülke geneline yayılma riski taşıdığına dikkat çekiyor. İç çatışmaların daha büyük bir bölgesel krize dönüşmesinden endişe ediliyor.
Süveyda'daki mezhep çatışmalarının bölgesel güvenlik dengeleri açısından önemli sonuçlar doğurabileceği belirtiliyor. Suriye geçici hükümeti ise halkı sükûnete davet ederek, yeni askerî konuşlanmayla şiddeti bastırmayı amaçlıyor.
Uluslararası gözlemciler, hükümetin nasıl bir müdahalede bulunacağı ve Dürzi-Bedevi çatışmasının daha da tırmanıp tırmanmayacağına dair gelişmeleri yakından izliyor.
Kaynak: BBC
