Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışılıkla mücadele kapsamında dev bir analiz çalışmasına imza attı. Vergi Denetim Kurulu (VDK) Risk Analiz Merkezi tarafından yapılan taramada, 2024 yılı hesap dönemine ilişkin 500 bin mükellef incelendi. Bu kapsamda, yaklaşık 2,9 trilyon liralık ticaret hacmine sahip 40 bin mükellef "riskli" grup içerisinde yer aldı.
500 Bin Mükellef Tarandı, 40 Bini Riskli Görüldü
Bakanlık kaynaklarından edinilen bilgilere göre, VDK’nin gerçekleştirdiği analizlerde çeşitli vergisel risk unsurları dikkate alındı. Taramadan geçirilen 500 bin mükellef içerisinden 40 bin mükellef, ticari faaliyetleri, beyan geçmişleri ve uyum düzeyleriyle riskli olarak sınıflandırıldı. Bu mükelleflerin yıllık ticaret hacmi yaklaşık 2,9 trilyon liraya ulaşırken, bu rakamın ülke ekonomisi içindeki payı açısından oldukça önemli olduğu belirtildi.
Denetim Türleri Mükellefin Risk Düzeyine Göre Belirlenecek
Yeni dönemde denetim stratejilerinin daha hedefli ve esnek olacağı bildirildi. Yüksek riskli mükelleflerde daha kapsamlı yöntemler, örneğin “aramalı inceleme” uygulanacak. Orta ve düşük riskli mükelleflerde ise “izaha davet”, “sınırlı inceleme” veya “gönüllü uyum” gibi yöntemler devreye alınacak. Böylece denetim kaynakları daha etkili şekilde kullanılacak.
Beyanname Gözetim Programı ile Önceden Uyarı Dönemi Başladı
İlk kez uygulanan “Beyanname Gözetim Programı” da gönüllü uyum potansiyeli taşıyan riskli mükellefleri hedef alıyor. Bu program kapsamında beyanname verilmeden önce mükelleflerle temasa geçilerek potansiyel risk durumları bildiriliyor. Amaç, beyanların daha dikkatli ve doğru yapılmasını sağlamak.
Belirlenen riskli gruplara özel müfettiş atamaları yapılarak gözetim süreci sahada da takip edilecek. Bu sayede müfettiş-mükellef ilişkisi güçlendirilerek, denetim öncesinde bilinç oluşturulması hedefleniyor.
Beyan sonrası alınan geri bildirimler doğrultusunda riskli görülen gruplar tekrar değerlendirilecek. Gerekli uyumu gösterdiği tespit edilen mükellefler bu kapsamdan çıkarılacak. Böylece, sınırlı denetim kapasitesinin daha etkin kullanılması sağlanacak.
Bakan Şimşek’ten Gönüllü Uyum Çağrısı
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede ileri analiz teknikleri ve saha denetimlerinin önemine dikkat çekti. Bakan Şimşek, “Amacımız, ileri analiz teknikleri, saha denetimleri ve izaha davet mekanizmasıyla vergiye gönüllü uyumu artırmak. Tüm mükelleflerimizi, Maliye kapılarını çalmadan bu sürece dahil olmaya davet ediyorum” dedi.
Vergi denetim süreçlerinin dijitalleştirilerek daha şeffaf ve etkin hale getirildiğini vurgulayan Şimşek, özellikle yüksek risk taşıyan mükelleflerin gönüllü uyum yoluna gitmesinin ileride karşılaşılabilecek cezai yaptırımlar açısından önemli olduğunun altını çizdi.
