Kademeli erken emeklilik düzenlemesinin yer aldığı bir kanun teklifinin CHP tarafından Meclis Başkanlığı'na sunulmasının ardından, çalışanlar kademeli emeklilik düzenlemesinin son durumunu ve yapılan açıklamaları merakla araştırmaya başladı. Yaş beklemeden erken emeklilik hakkı bekleyenler, kademeli emeklilik sistemiyle ilgili Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın daha önceki değerlendirmelerini takip etmişti. Buna ek olarak, Sosyal Güvenlik Baş Uzmanı İsa Karakaş, “Emeklilikte kademe ile ilgili düzenlemenin eninde sonunda yapılacağına inanıyorum.” diyerek tarih verdi. Karakaş, katıldığı televizyon programında da konuyla ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu. Peki, kademeli emeklilik düzenlemesi ne zaman çıkacak? Merak edenler için ayrıntıları haberimizde bulabilirsiniz. İşte detaylar...
CHP’li Cevdet Akay’dan Emeklilikte Adalet İçin Yeni Kanun Teklifi
CHP Karabük Milletvekili ve Plan Bütçe Komisyonu Üyesi Cevdet Akay, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu'nda değişiklik yapılmasına dair hazırladığı yeni bir kanun teklifini TBMM Başkanlığı'na sundu. Akay, 08/09/1999 ile 16/04/2008 tarihleri arasında sigortalı olan vatandaşların kademeli emeklilik hakkından faydalanmalarını sağlamak ve esnaf ile memurların prim ödeme gün sayısını 9000'den 7200'e düşürmek amacıyla kanun teklifi önerisi hazırladı. 1999 sonrasında işe başlayanlar arasında büyük bir prim günü farkı olduğunu vurgulayan ve bu durumun sosyal güvenlik açısından ölçülürlük ilkesiyle bağdaşmadığını ifade eden Akay ayrıca, 1 Mayıs 2008'den sonra işe başlayan memurlar ve esnaflar için prim ödeme gün sayısının 9000'e çıkarılmasının da adaletsizlik oluşturduğunu söyledi.
KADEMELİ EMEKLİLİK ÇIKACAK MI?
Sosyal Güvenlik Baş Uzmanı İsa Karakaş, TGRT Haber TV'de değerlendirmelerde bulundu. Kademeli emeklilik ne zaman çıkacak? sorusunun yanıtına yönelik şunları söyledi:
Eninde sonunda mutlaka yapılacak. Çünkü sosyal güvenlik bir zincirdir. Şimdi orada EYT ile birlikte halka öyle bir koptu ki 17 yıl 24 yıl kabul edilebilecek bir durum değil. Adil değil. Eninde sonunda bunun yumuşatılması gerekiyor ki insanların sisteme inancı olması gerekiyor. Yani ben erken emekliyi teşvik eden bir uzman değilim. Ama bunun yapılması gerekiyor. Emeklilikte kademe ile ilgili düzenlemenin eninde sonunda olacağına inanıyorum. Benim beklentim 2027 gibi bununla ilgili mutlaka bir düzenleme olacağı yönünde."
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler’den Emeklilik Sistemi Değişikliği Çağrısı
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, "Hem prim miktarını esas alacak, hem yaşı esas alacak ve ödenen süreyi esas alacak şekilde daha adil, daha dengeli ve sürdürülebilir mahiyette bir emeklilik sistemini inşa etmemiz lazım. Tabi bakanlığımızın bu konuda çalışmaları vardır. Ama şu anda bir yasal düzenleme açısından elimizde böyle bir metin yok. Bunu ilerleyen zaman dilimi içerisinde daha geniş çerçevede çalışmak lazım."
Hem prim miktarını esas alacak, hem yaşı esas alacak ve ödenen süreyi esas alacak şekilde daha adil, daha dengeli ve sürdürülebilir mahiyette bir emeklilik sistemini inşa etmemiz lazım. Dünyada 3-4 çalışana karşılık bir emeklinin, Türkiye'de ise 2 çalışana karşı bir emekli var.
Avrupa'nın çok gelişmiş ülkelerinde bizim ülkemizde olduğu gibi 40'lı, 45'li, 50'li yaşlarda bir emekliye rastlayamazsınız. Oradaki emeklilik yaşı 65'tir, 67'dir." açıklamasında bulundu.
KADEMELİ EMEKLİLİK GELECEK Mİ?
Güler'in açıklamasıyla kademeli emeklilik beklentileri arttı. Ancak konuyla ilgili resmi bir açıklama gelmedi. Öte yandan daha önce kademeli emeklilik ile ilgili Cumhurbaşkanı Yılmaz değerlendirmelerde bulunmuştu. Kademeli emeklilik düzenlemesi olacağına yönelik iddiaları yanıtlayan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, "Sosyal güvenlikle ilgili şu anda bir çalışmamız yok" demişti.
KADEMELİ EMEKLİLİK GÜNDEMDE VAR MI?
Soru: Noyan Bey hep EYT’den bahsediyorsunuz. EYT’nin yarattığı büyük bir haksızlık var. Devletin imkânları varsa yoksa EYT için kullanıldı ama 2000-2008 girişlilerin uğradığı mağduriyeti kimse görmüyor, görmezden geliyor. Kademeli emeklilik konusunu inceleyip gündeminize alırsanız çok sevinirim? Evren A.
Cevap: Bu soru gibi okuyuculardan hemen hemen her gün kademeli emeklilik hakkında mesajlar alıyorum. Kademeli emekliliği gündeme getirmememden şikâyet ediyorlar. 2023 yılının mart ayında, 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanların EYT’den yararlanıp emekli olmalarına imkân tanındı ve 2 milyona yakın kişi geçen sene EYT’den emekli oldu. Prim gün sayısını dolduranlar bundan sonra da EYT’den yararlanıp, emekli olacak. EYT düzenlemesi ile 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanların uğradıkları haksızlık giderildi ancak bu sefer 8 Eylül 1999 sonrası sigorta girişi olanlar kendilerine haksızlık yapıldığı gerekçesiyle tepki göstermeye başladı. Haklılık payı var mı; var. Milyonlarca kişi “1 güne 17 yıl kabul etmiyoruz” sloganı ile uğradıkları haksızlığın ve ortaya çıkan adaletsizliğin giderilmesini istiyor. Beklentileri ise kademeli emeklilik. Yani, yaş şartının ilk işe giriş tarihine göre yeniden düzenlenmesi ve 58-60 yaş şartının kaldırılması.
Bu kişilerin bir kısmı 23 yıldır çalışıyor ve ödedikleri prim 9 bine yaklaşmış durumda. Bu durumda olanlar emeklilik hakkı isterken, bir kısmı ise çalışmaya devam etmek istiyor ancak kademeli emeklilik hakkının kendilerine tanınmasını talep ediyor. Peki, kademeli emeklilik gündemde mi? Bu vesile ile bu konuya neden pek değinmediğime de açıklık getireyim.
EYT düzenlemesinin sosyal güvenlik sistemi üzerindeki etkisine, SGK’nın 2023 yılı faaliyet raporundan alıntılar yaparak, geçen yazımda değindim. Arzu eden, “İşte sosyal güvenliğin bütçesi” başlıklı yazımı okuyabilir. Raporda, EYT düzenlemesinin SGK’nın bütçesi üzerindeki olumsuz etkisi açık açık belirtiliyor. Hal böyleyken yeni bir EYT düzenlemesinin yapılmayacağı ayan beyan ortada. Hatta bir adım daha ileri gideyim, mevcut emekli maaşlarının düşüklüğü ve emekliye zam konusu gündemdeyken kademeli emekliliğin gündeme gelmesi neredeyse imkânsız. Okuyucuları da anlıyorum. Bu konu bir şekilde gündemde tutulur, kamuoyu baskısı oluşursa, bir ihtimal kademeli emeklilik düzenlemesi çıkar beklentisi var.
Kaynak: Hürriyet
