“Mahkumlara af çıkacak mı?” sorusu, Yargı Paketi’ndeki infaz düzenlemesini yakından takip eden vatandaşların en çok merak ettiği konular arasında yer alıyor. Mahkumlar ve yakınları, 10. Yargı Paketi'nin Meclis’ten geçmesiyle birlikte genel af ya da kısmi af düzenlemesinin gelip gelmeyeceğini sorguluyor.
Yetkililerden gelen açıklamalarda, özellikle 2 yılın altındaki suçlarda oluşan cezasızlık algısının giderilmesine, denetimli serbestlik ve koşullu salıverme uygulamalarında değişikliklere yönelik çalışmalar yapıldığı belirtiliyor. Peki, 10. Yargı Paketi ne zaman çıkacak? Meclis’ten geçti mi? Af yasasına dair somut bir adım atılacak mı? Tüm bu soruların yanıtı, kamuoyunun yakın takibinde.
YARGI PAKETİ İNFAZ DÜZENLEMESİNDE SON DURUM
10. yargı paketinin önümüzdeki günlerde TBMM gündeminde yer alması bekleniyor. Geniş kapsamlı yeni yargı paketi hakkında Bakan Yılmaz Tunç 11 Nisan günü, çok kısa süre içerisinde yeni yargı paketinin Meclis gündeminde yer alacağını ayrıca hukuk ve idari yargılama süreçlerini hızlandıracak ikinci bir paketin de yaz döneminde Meclis'e sunulacağını belirtti.
Yeni yargı paketleri ile süreçleri hızlandırmak ve adli teşkilatların kurumsal kapasitesini artırmak amaçlanıyor.
10. Yargı Paketi ile Denetimli Serbestlikte Yeni Düzenleme
10. Yargı Paketi'nde ceza adalet ve cezalardaki caydırıcılığa dair önemli maddeler yer alıyor. Özellikle 2 yılın altındaki suçlarda cezasızlık algısını ortadan kaldırmaya, denetimli serbestlik uygulamalarına, koşullu salıverme uygulamalarına yönelik çalışmaların olacağının sinyali verilmişti.
Çalışmalarla denetimli serbestlikten kaynaklanan problemler giderilecek ve tutuklama tedbiriyle ilgili ceza mahkemesi kanununda yapılacak değişiklikleri içerecek.
Yanı sıra 31 Temmuz 2023 itibarıyla cezası kesinleşmiş olanların denetimli serbestlikten yararlandığı kovid düzenlemesinin bu tarihten önce suç işleyen ve cezası kesinleşmeyen hükümlüleri kapsamamıştı. Bu düzenlemenin söz konusu kesim için de değerlendirilmesi bekleniyor.
10. YARGI PAKETİ MECLİS'E SUNULDU MU?
Bakan Tunç açıklamasında, "40 maddelik ceza adaleti sisteminin artırılmasına yönelik taslakta soruşturma kovuşturma ve infaz aşamalarının daha etkin olması için önemli huşuları içerecek taslağı milletvekillerin takdirlerine arz ettik, önümüzdeki günlerde mecliste görüşmeleri başlayacak." ifadelerine yer verdi.
Buna göre; Yargı Paketi infaz düzenlemesiyle ilgili teklif kısa zaman içinde Meclis'e sunulacak. Meclis'te yapılacak görüşmelerin ardından 10. Yargı Paketi'ne ilişkin yasa teklifi önce Meclis'ten geçecek ve daha sonra da Resmi Gazete'de yayınlanacak.
BAKAN TUNÇ'TAN AF YASASINA İLİŞKİN AÇIKLAMA
Bakan Tunç, yargı paketi infaz düzenlemesine ilişkin yeni açıklamalarda bulundu. Bakan Tunç'ın açıklamaları şöyle;
"Özellikle kamuoyunda af olarak değerlendirilen husus bir kere yanlış bir anlaşılma. Burada herhangi bir af söz konusu değil. Bizim böyle bir gündemimiz de söz konusu değil. Burada özellikle Ceza İnfaz Kanunu’nda yapılacak olan düzenlemeler cezaevlerindeki şartlarla ilgili. Yine hasta hükümlülerin şartları, onların alternatif infaz usullerinden yararlanabilmeleri, belli yaşın üstündeki hükümlülerle ilgili yine tabii bazı suçlar hariç tutulmak kaydıyla ve kapsam itibarıyla bunlar tabii ki milletvekillerimizin takdirlerinde olan hususlar.
Özellikle 55 bin kişinin affedileceği şeklindeki değerlendirme bir kere doğru değil. Covid izni vardı; 2023 yılının 31 Temmuz’unda bu sona ermişti. Covid zamanında 3 yıl boyunca açık cezaevindeki hükümlüler izne gönderilmişti. Kapalıdaki hükümlüler de 3 yıl erken açık cezaevine çıkarak oradaki Covid tehlikesinin sağlık riskini ortadan kaldırmaya yönelik bir düzenlemeyi Meclisimiz yapmıştı. 31 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla kararları kesinleşenler ve cezaevinde bulunanlar bundan yararlanabildi. 31 Temmuz 2023 tarihinde kararı kesinleşmiş cezaevinde bulunanlardan önce suçu işlediği halde, yargılaması uzun sürdüğü için, kendinden kaynaklanmayan bir sebeple bundan yararlanamadığını ifade eden vatandaşlarımız var. Şimdi bunların talebiyle ilgili bir değerlendirme söz konusu olabilecek. Suç tarihi itibarıyla yararlananlardan önce suç işleyenler ama ‘Benim de yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle yararlanamadım’ diyen kişilerin talebiyle ilgili bir durum söz konusu. Bu tabii Meclis’in takdirinde olan bir husus. Milletvekillerimiz elbette ki bu talepleri değerlendirecek. Biz çözüme yönelik bir taslağı onlara arz edeceğiz”.
GENEL AF, KISMİ AF ÇIKACAK MI?
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, katıldığı canlı yayında genel af ve kısmi af konularıyla ilgili merak edilenleri yanıtladı. "Genel af ve kısmi çıkacak mı?" sorusuna yanıt veren Bakan Tunç şunları söyledi;
"Kişiye yönelik bir düzenleme, bir iyileştirme söz konusu değil. Mevzuatımızda sürekli birtakım iyileştirmeler yapıyoruz. Mesela 'Hasta hükümlüler cezaevinde ölmesin' diyoruz. Bu insan haklarına aykırı. Bunların bir genel af şeklinde yorumlanması doğru değil. Af gündemde yok."
Bakan Tunç’tan Kovid İzni Açıklaması: Af Değil, Düzeltme
Kovid tahliyesiyle ilgili bir af düzenlemesinin olup olmayacağıyla ilgili de açıklama yapan Bakan Tunç şunları söyledi: 'Kovid izniyle ilgili bir çalışma olabilir' dedik. 'Af mı geliyor' şeklinde birtakım yorumlara neden oldu. 2020'de Kovid izninden yararlanıp açık cezaevinde bulunanlar denetimli serbestlikten faydalanarak tahliye edilmişti. Bu süre 31 Temmuz 2023'e kadar uzatıldı. Düzenlemeden 31 Temmuz 2023 tarihi itibariyle cezası kesinleşen ve cezaevinde bulunanlar yararlandı.
31 Temmuz 2023 tarihinden daha önce suç işlemiş ancak cezasının infazı henüz kesinleşmemiş ve hapse girmemiş olanların, yargılamadaki gecikmeden dolayı bu düzenlemeden yararlanamaması gibi bir durum ortaya çıktı. Bu yönde müracaatlar, talepler oldu. Bu talepler doğrultusunda bir düzenleme olabilir."
10. Yargı Paketiyle Mükerrer Suçlulara Şartlı Tahliye Umudu
Hükümetin üzerinde çalıştığı 10. Yargı Paketi, infaz sisteminde önemli değişiklikleri beraberinde getiriyor. Hürriyet'in haberine göre yeni düzenlemeyle, özellikle mükerrer suçlardan hüküm giyen binlerce mahkûmu yakından ilgilendiriyor. Taslağa göre, “iyi hal” değerlendirmesiyle 20 bin kişiye şartlı tahliye kapısı açılacak.
Mevcut infaz sistemine göre, aynı suçu birden fazla kez işleyen kişiler, ceza indirimi ya da denetimli serbestlik gibi haklardan faydalanamıyor. Örneğin; ikinci kez suç işleyen biri cezasının en az üçte ikisini, üçüncü kez suç işleyen ise cezasının tamamını cezaevinde çekmek zorunda kalıyor. Bu durum, hükümlülerin cezaevinde iyi hal kriterlerini sağlayamamasına neden oluyor.
Yeni düzenleme, bu çıkmazı ortadan kaldırmayı hedefliyor. Artık mükerrer suçlular da cezaevindeki tutum ve davranışlarına göre "iyi hal" kapsamına alınabilecek. Böylece şartlı tahliye mekanizmasından yararlanmaları mümkün hâle gelecek.
