İran Meclisi, Hürmüz Boğazı’nın gemi trafiğine kapatılması yönünde önergeyi oy birliğiyle kabul etti. Karar, İran Milli Güvenlik Yüksek Konseyi’ne sunuldu. Konsey onay verirse, Tahran yönetimi Boğaz'ı resmen kapatacak. Ancak şu an itibarıyla Hürmüz Boğazı henüz kapatılmadı.
Hürmüz Boğazı Nerede Bulunuyor?
Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi ile Umman Körfezi arasında yer alıyor. Coğrafi olarak bir tarafında İran, diğer tarafında ise Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri bulunuyor. Bu dar su yolu, bölgesel değil küresel enerji taşımacılığı açısından hayati öneme sahip.
Hürmüz Boğazı, dünyada deniz yoluyla taşınan ham petrolün yaklaşık üçte birine ev sahipliği yapıyor. Başta Suudi Arabistan ve BAE olmak üzere Orta Doğu’daki birçok ülke, petrol ve doğal gaz ürünlerini bu boğaz üzerinden dünya pazarına ulaştırıyor. Günlük yaklaşık 20 milyon varil petrol ve ürünleri Hürmüz üzerinden özellikle Çin ve Asya pazarlarına taşınıyor. Ayrıca küresel LNG ticaretinin yüzde 20’si de bu boğazdan geçiyor.
Hürmüz Boğazı Kapatılırsa Ne Olur?
Enerji uzmanı Mehmet Öğütçü’ye göre Hürmüz Boğazı, İran’ın elindeki en büyük koz. Ancak bu kozu kullanması, ABD’nin 5. Filosunun devreye girmesi gibi ağır sonuçlar doğurabilir. Öğütçü, “İran bu hamleyi ölüm-kalım aşamasına gelmeden yapmaz. Bu koz en sona saklanır,” ifadelerini kullandı.
Yatırımcılar Neden Endişeli?
Küresel Risk Yönetimi Araştırma Başkanı Arne Lohmann Rasmussen, sosyal medya paylaşımında “en büyük kabusun Hürmüz Boğazı’nın kapanması” olacağını belirtti. Bölgede artan tansiyonla birlikte petrol fiyatlarında yüzde 10’a varan artış görüldü. Çünkü Asya’ya giden petrolün %70’i Hürmüz Boğazı’ndan geçiyor. Bu da yatırımcıların endişelerini artırıyor.
İran-İsrail Gerilimi ve Hürmüz Senaryosu
Yeditepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın’a göre İran-İsrail çatışması, Orta Doğu'daki dengeleri sarsabilecek nitelikte. Caşın, İran’ın Hürmüz Boğazı’na mayın döşemesi halinde sadece bölgesel değil, küresel ticaret savaşlarının başlayabileceğini ifade etti. Bu durumda petrolün varil fiyatının 200 dolara çıkabileceği uyarısında bulundu.
