Türk sinema ve tiyatro tarihinin öncülerinden biri olan Cahide Sonku, yalnızca sahnedeki performanslarıyla değil, aynı zamanda perde arkasındaki vizyonuyla da hafızalara kazındı. Türkiye'nin ilk kadın film yönetmeni olan Sonku, zorlu hayat yolculuğuna rağmen sanat dünyasında silinmez izler bıraktı.
Cahide Sonku Kimdir?
1919’da Yemen’in San bölgesinde dünyaya gelen Cahide Serap Sonku, Osmanlı subayı bir babanın ve köklü bir ailenin çocuğuydu. I. Dünya Savaşı sonrası ailesiyle İstanbul’a taşındı. Küçük yaşta anne-babasının ayrılığıyla sarsılan Sonku, annesiyle yaşamaya devam etti. Cumhuriyet Kız Ortaokulu'ndan mezun olduktan sonra hayatını değiştirecek adımı attı: Tiyatro.
Henüz 16 yaşındayken Darülbedayi'ye (günümüzdeki İstanbul Şehir Tiyatroları) girerek sahneye adım atan Cahide Sonku, 1932’de “Yedi Köyün Zeynebi” adlı oyunla tiyatro dünyasında adını duyurdu. Sinemaya geçişi ise 1933 yılında “Söz Bir Allah Bir” filmiyle oldu. Sesi, duruşu ve sahnedeki asaletiyle çok geçmeden yıldızlaştı.
Türkiye’nin İlk Kadın Yönetmeni
1949’da “Fedakar Ana” filmiyle yönetmen koltuğuna oturan Sonku, bu alanda da bir ilke imza attı. 1950’de kurduğu “Sonku Film” şirketiyle yapımcılığa da soyundu. “Bataklı Damın Kızı Aysel” filmindeki performansıyla ününe ün kattı. Sinema dünyasında hem güzelliği hem de canlandırdığı güçlü kadın karakterlerle sembol haline geldi.
Hayatında büyük yer kaplayan aşkları da gündemden düşmedi. Özellikle gayrimüslim iş insanı Parseh Gevrekyan ile yaşadığı ilişki, dönemin toplumsal değerleriyle çatışınca Sonku, Şehir Tiyatroları’ndan ayrılma noktasına geldi. Onu tiyatroya bağlayan kişi ise usta yönetmen Muhsin Ertuğrul oldu.
1963’te Sonku Film’in stüdyosunda çıkan büyük yangın, hem maddi hem de manevi olarak hayatının kırılma noktası oldu. Şirketin iflasıyla başlayan çöküş, alkol bağımlılığıyla devam etti. Sahne ışıkları sönmeye başladı. 18 Mart 1981’de Alkazar Sineması’nda fenalaşarak hayata gözlerini yumdu. Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Her yıl Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde verilen Cahide Sonku Özel Ödülü, onun Türk sinemasına kattığı değeri yaşatmaya devam ediyor. Bugün hala hem oyunculuğuyla hem de yönetmen kimliğiyle kadın sanatçılara ilham vermeyi sürdürüyor.
Cahide Sonku'nun Yönettiği Filmler
1949: Fedakar Ana
1951: Vatan ve Namık Kemal
1953: Beklenen Şarkı
1956: Büyük Sır
Cahide Sonku'nun Yapımcılığını Üstlendiği Filmler
Fedakar Ana (1949)
Vatan ve Namık Kemal (1951)
Beklenen Şarkı (1953)
Kara Çalı (1956) ...ve daha fazlası
Cahide Sonku'nun Aldığı Bazı Ödüller
1948: En Başarılı Kadın Karakter Oyuncusu
1951: Yıldız Dergisi En İyi Kadın Oyuncu
1979: SİYAD Cahide Sonku Özel Ödülü
