Türkiye’de araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) faaliyetlerine devletin sağladığı destek hız kesmeden artıyor. 2024 yılında merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için yapılan harcama 178 milyar 580 milyon TL’yi buldu. Bu harcama, merkezi bütçenin yüzde 1,51’ine denk gelirken, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içerisindeki oranı ise yüzde 0,41 olarak hesaplandı.
2025 yılına ilişkin bütçe başlangıç ödenekleri üzerinden yapılan tahminlere göre, Ar-Ge faaliyetlerine 236 milyar 262 milyon TL kaynak ayrıldı. Bu artış, devletin Ar-Ge’ye verdiği önemin daha da arttığını gözler önüne seriyor.
Ar-Ge bütçesinde en büyük pay Üniversitelerin
2024’te yapılan Ar-Ge harcamaları, sosyo-ekonomik hedeflere göre değerlendirildiğinde, en büyük pay üniversitelere ayrıldı. “Genel bilgi gelişimi” başlığı altında üniversitelere yapılan destek, toplam Ar-Ge harcamalarının yüzde 68,3’ünü oluşturdu.
Bu oranla üniversiteler, diğer alanlara yapılan Ar-Ge desteklerini açık ara geride bıraktı. En fazla pay alan diğer alanlar ise yüzde 9,3 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, yüzde 5,2 ile başka kaynaklardan finanse edilen genel bilgi gelişimi, yüzde 4,3 ile tarım ve yüzde 4,0 ile savunma oldu.
2025 tahminlerine göre de benzer bir dağılım bekleniyor. Üniversitelerin alacağı payın yüzde 69,5 olacağı öngörülürken, endüstriyel üretim ve teknoloji yüzde 7,9’la ikinci sırada yer alacak.
Uluslararası Ar-Ge Programlarına 1 Milyar TL harcandı
2024 yılı içinde, merkezi bütçeden uluslararası Ar-Ge programlarına toplamda 1,03 milyar TL kaynak sağlandı. Bu fonlamanın en büyük kalemi 461 milyon TL ile uluslararası Ar-Ge faaliyeti yürüten kuruluşlara gönderilen kamu desteği oldu. Onu 367 milyon TL ile ikili ya da çok taraflı kamu Ar-Ge programlarına verilen destek ve 202 milyon TL ile Avrupa genelinde yürütülen Ar-Ge programları izledi.
2025 yılı için öngörülen başlangıç ödeneğiyle uluslararası Ar-Ge programlarına 1,17 milyar TL tahsis edildi. Bu tutarın büyük kısmı, 500 milyon TL ile ikili veya çok taraflı programlara aktarılacak. Ardından 475 milyon TL ile uluslararası kuruluşlara sağlanan destek ve 198 milyon TL ile Avrupa çapındaki projeler geliyor.
