Küresel ısınmanın etkileriyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kuraklık ve çölleşme riski giderek büyüyor. Birleşmiş Milletler’in “Dünyadaki Kuraklık Noktaları 2023-2025” raporu, Akdeniz Havzası ülkeleri arasında Türkiye’nin topraklarının yüzde 88’inin çölleşme tehdidi altında olduğunu ortaya koydu. Raporda ayrıca 21. yüzyıl sonunda Türkiye’de yağışların yüzde 30 oranında azalacağı öngörülüyor.
Küresel Isınma ve Türkiye’de Artan Çölleşme Tehdidi
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Fakültesi’nden Doç. Dr. İsmail Dabanlı’nın da dahil olduğu uluslararası bilim insanları, Akdeniz bölgesinde 1871-2020 yılları arasındaki 150 yıllık meteorolojik verileri detaylı şekilde inceledi. Araştırma, toplam yağışlarda genel bir azalma olmadığını, ancak sıcaklık artışının belirgin olduğunu ortaya koydu.
Doç. Dr. Dabanlı, sıcaklık artışının topraktaki nem oranını düşürdüğünü ve yer altı su seviyelerinin azaldığını vurguluyor. “Çölleşmenin önemli parametrelerinden biri olan sıcaklık artışı, su kaynaklarının buharlaşmasını artırarak kuraklığı derinleştiriyor” diyor. Bu süreç, tarım ve ekosistemler için ciddi tehdit oluşturuyor.
Türkiye’de çölleşme ve kuraklık riski tüm bölgelere eşit dağılmıyor. Özellikle Güney ve Ege kıyıları, daha az yağış almaları nedeniyle daha yüksek risk grubunda bulunuyor. Marmara’dan Hakkari’ye uzanan hattın altında kalan bölgelerin bu iklim etkilerinden daha fazla zarar göreceği belirtiliyor.
BM Raporundaki %88 Çölleşme Riski Gerçek mi?
BM raporunda Türkiye için belirtilen yüzde 88 çölleşme riski, ülkemizde 2020’de yapılan bir çalışmaya dayanıyor. Ancak Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü’nün risk haritasına göre, Türkiye’nin sadece yüzde 20-22’si yüksek risk grubunda yer alıyor. Doç. Dr. Dabanlı, “Bu tür risk değerlendirmelerinde daha kapsamlı parametrelerin göz önünde bulundurulması gerekiyor” diyerek daha dengeli bir değerlendirme yapılmasını öneriyor.
Çölleşmeyle Mücadelede Neler Yapılmalı?
- Toprak ve su kaynaklarının etkin korunması
- Tarımda su verimliliğinin artırılması
- Ormanlaştırma ve yeşil alanların genişletilmesi
- İklim değişikliğine karşı ulusal ve bölgesel planların uygulanması
- Türkiye’nin geleceği için bu adımların acilen hayata geçirilmesi kritik önem taşıyor.
Kaynak: TRT Haber
