DAMLA EROĞLU - DOSYA HABER
Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 1982 yılında alınan kararla, her yıl 4 Haziran “Uluslararası Çatışma Kurbanı Masum Çocuklar Günü” olarak anılıyor. Bu özel gün, savaş ve çatışma ortamlarında zarar gören, yaşamını yitiren ya da hak ettiği şekilde yaşamını sürdüremeyen çocukların yaşadıkları sıkıntılara dikkat çekmek amacıyla ilan edildi. Kararın alınmasında, 1982’de İsrail’in Filistin ve Lübnan’a yönelik saldırılarında mağdur olan çocukların yaşadıkları zorluklar etkili oldu.
4 HAZİRAN ULUSLARARASI ÇATIŞMA KURBANI MASUM ÇOCUKLAR GÜNÜ
Çocuk haklarının korunmasına ilişkin en önemli uluslararası belge olan Çocuk Hakları Sözleşmesi, 1989 yılında BM Genel Kurulu tarafından kabul edildi. Türkiye’nin içinde bulunduğu bu sözleşme; ayrım gözetmeme, çocuğun yüksek yararı, yaşama ve gelişme hakkı ile katılım hakkı olmak üzere dört temel ilkeye dayanıyor. Sözleşmenin 6. maddesinde, ''Her çocuğun temel yaşama hakkına sahip olduğu” ve ''Çocuğun hayatta kalması ve gelişmesi için azami çabanın gösterilmesi gerektiği'' belirtiliyor.
Uluslararası sözleşmeler, anlaşmalar ve yapılan açıklamalara rağmen, günümüzde dünya genelinde milyonlarca çocuk insanlık dışı koşullarda yaşam mücadelesi veriyor. Özellikle Filistin ve Ukrayna gibi yıllardır çatışmaların sürdüğü bölgelerde, çocuklar her gün ölümle burun buruna yaşıyor. Evlerini, ailelerini, okullarını ve arkadaşlarını kaybeden bu çocuklar, enkazların arasında hayata tutunmaya çalışıyor.
UKRAYNA’DA ÇOCUK ÖLÜMLERİ HER YIL ARTIYOR
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Ukrayna’daki savaşın çocuklar üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti. UNICEF Ukrayna İletişim Direktörü Toby Fricker, Rusya ile devam eden savaş nedeniyle ülkede çocuk ölümlerinde 2024 yılı itibarıyla ciddi artış yaşandığını belirtti.
Fricker, Rusya - Ukrayna savaşının başladığı Şubat 2022'den bu yana ülkede yaşayan her 5 çocuktan 1’inin yakın bir akrabasını ya da arkadaşını kaybettiğini söyledi. BM tarafından doğrulanan resmi verilere göre, çatışmaların başından bu yana en az 2 bin 520 çocuğun öldüğü veya yaralandığı açıklandı. Ancak Fricker, gerçek sayının bu rakamların çok üzerinde olabileceği uyarısında bulundu.
UNICEF yetkilisi, özellikle 2024 yılında çocuk kayıplarında 2023'e kıyasla yüzde 50 artış yaşandığını ifade ederek, ''Artık hiçbir yer güvenli değil. Okullar, doğumhaneler ve çocuk hastaneleri doğrudan saldırılardan etkileniyor'' dedi. Fricker, BM’nin doğruladığı verilere göre, 780 sağlık kuruluşu ile 1600’den fazla okulun ya hasar gördüğünü ya da tamamen yıkıldığını aktardı.
UNICEF: 2024, Çatışma Altındaki Çocuklar İçin En Kötü Yıllardan Biri Oldu
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve uluslararası insan hakları kuruluşlarının yayımladığı 2024 yılı raporları, dünya genelinde çatışma bölgelerinde yaşayan çocukların karşı karşıya kaldığı krizleri gözler önüne serdi. Raporuna göre, dünya genelindeki çatışma alanlarının sayısı İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Raporda, yaklaşık 473 milyon çocuğun, yani dünya çocuk nüfusunun yüzde 19’unun, aktif çatışma bölgelerinde yaşadığı vurgulandı. UNICEF, ''2024, çatışmalardaki çocuklar açısından tarihimizin en kötü yıllarından biri'' ifadelerine yer verdi.
47 Milyon Çocuk Yerinden Edildi
UNICEF verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla 47,2 milyon çocuk, çatışmalar ve şiddet olayları nedeniyle evini terk etmek zorunda kaldı. Çocukların sağlık, eğitim, barınma ve gıda gibi temel hizmetlere erişimi birçok bölgede ciddi oranda kısıtlandı.
Cenevre merkezli çocuk hakları kuruluşu Humanium tarafından yayımlanan 2024 raporunda; Filistin, Sudan, Yemen, Sahel Bölgesi ve Lübnan’daki krizler ''En ağır çocuk hakları ihlallerinin yaşandığı alanlar'' olarak tanımlandı. Humanium raporuna göre, çocukların yaşam hakkının en yıkıcı ve açık ihlali işgal altındaki Filistin topraklarında yaşandı. Raporda, bir yıl içinde yaklaşık 11 bin 300 çocuğun yaşamını yitirdiği, bu çocukların yaklaşık yüzde 30’unun 5 yaş altı, 710’unun ise 12 aylıktan küçük bebekler olduğu belirtildi.
GAZZE, ÇOCUKLAR İÇİN BİR CEHENNEM YERİNE DÖNüştü
İnsani yardım kuruluşu Save The Children ve UNICEF, İsrail'in askeri operasyonları ve abluka nedeniyle Gazze’deki çocukların hem fiziksel hem de psikolojik olarak ağır bedeller ödediğini bildirdi. UNICEF Sözcüsü James Elder, Ekim 2024’te yaptığı açıklamada, ''Gazze, bir milyon çocuğu için yeryüzündeki cehennemin gerçek hayattaki örneği'' ifadelerini kullanmıştı.
ÇOCUKLAR, EĞİTİMDEN VE SAĞLIK HİZMETLERİNDEN MAHRUM
Dünya genelinde çatışmalardan etkilenen bölgelerde, 52 milyondan fazla çocuğun okul dışında kaldığı ve eğitimden mahrum olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca, bu çocukların büyük bölümü kritik sağlık hizmetlerine de ulaşamıyor. Rapora göre, aşılanmamış çocukların yüzde 40’ı, doğrudan veya dolaylı olarak çatışmalardan etkilenen ülkelerde yaşıyor. Bu durum, kızamık ve çocuk felci gibi hastalıkların yayılmasına zemin hazırlıyor.
GAZZE'DE 16 BİNDEN FAZLA ÇOCUK HAYATINI KAYBETTİ
Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail’in Gazze Şeridi’ne 594 gündür sürdürdüğü saldırılarda hayatını kaybeden çocuklara ilişkin detaylı bir rapor yayınladı. Bakanlığın Telegram kanalı üzerinden paylaştığı ve 7 Ekim 2023–11 Mayıs 2025 tarihlerini kapsayan listede, 0-17 yaş arasındaki 16 bin 506 çocuğun ismine yer verildi.
''Bu çarpıcı istatistik, toplumun en savunmasız ve en masum kesiminin doğrudan ve sistematik biçimde hedef alındığını gözler önüne sermektedir'' diyen Bakanlık, yaş gruplarına göre dağılımı şu şekilde açıkladı:
1 yaş altı: 916 çocuk
1-5 yaş: 4 bin 365 çocuk
6-12 yaş: 6 bin 101 çocuk
13-17 yaş: 5 bin 124 çocuk
Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, ''Korunma, bakım ve eğitim haklarına sahip olmaları gereken bu çocuklar, ne yazık ki savaş uçakları ve tankların hedefi hâline getirilmiştir'' ifadelerine yer verdi. Açıklamada ayrıca, uluslararası topluma, insan hakları kuruluşlarına ve insani yardım örgütlerine çağrıda bulunarak, ''Yasal ve ahlaki sorumluluklarını yerine getirmeye, saldırıların derhal durdurulması için harekete geçmeye ve işgalci liderlerin çocuklara ve silahsız sivillere karşı işledikleri suçlardan dolayı hesap vermelerini sağlamaya çağırıyoruz'' ifadelerine yer verdi.
GAZZE’DEKİ ÇOCUKLAR YETİM VE ÖKSÜZ OLARAK BÜYÜYOR
Filistin Merkezi İstatistik Kurumu, yaptığı açıklamada ayrıca Gazze’de 39 bin 384 çocuğun ebeveynlerinden birini ya da her ikisini kaybettiğini bildirdi. Bu çocukların yaklaşık 17 bini her iki ebeveynini de kaybederek hiçbir destek veya koruma olmadan acımasız hayatla baş başa kaldı. Açıklamada, ''Bu çocuklar trajik koşullarda yaşıyor, birçoğu yırtık çadırlara ya da yıkılmış evlere sığınmak zorunda kaldı. Sosyal destek ve psikolojik yardım neredeyse hiç yok'' ifadeleri kullanıldı.
Bir yaşından küçük 876 bebek öldürüldü
Filistin Merkezi İstatistik Kurumunun açıklamasına göre İsrail ordusu, yaklaşık 274 bebeği katletti. Açıklamada, bu bebeklerin "İsrail bombardımanı altında doğup, aynı bombardımanda öldürüldükleri" aktarıldı. Kurum ayrıca, İsrail’in saldırılarında bir yaşından küçük toplam 876 çocuğun hayatını kaybettiğini belirtti.
ÇOCUK HAKLARI KAĞIT ÜZERİNDE UYGULANIYOR
Uluslararası yapılan anlaşmalar, çağrılar ve tepkiler peş peşe gelmesine rağmen dünyanın her tarafından her gün onlarca çocuk hayatını kaybediyor. Özellikler Rusya ve Ukrayna topraklarında yaşayan milyonlarca çocuk, gözlerini bomba seslerine ve yangınlara açıyor. Açlık, susuzluk karşısında gün geçtikçe binlerce çocuk ya ölüyor ya da geri dönüşü olmayan hastalıklarla mücadele etmek zorunda kalıyor. Her 4 Haziran'da yapılan çağrılar ve açıklamalar, çocuk haklarının sadece kağıt üzerinde uygulandığını gösteriyor.
