Küçük bir mühendislik mucizesi olan pembe küreler, yangın alanına hava araçlarıyla bırakılıyor. Yere düştüklerinde patlayan bu kapsüller, içerdikleri özel karışım sayesinde köpüğe dönüşerek yangının önünü kesen bir bariyer oluşturuyor. Alevleri boğarak ilerlemeyi durduran sistem, yangının yönünü kesmekte büyük rol oynuyor.
Ezgi Semerci, yangına doğrudan müdahale etmek yerine “kalkan görevi” gören bu sistemi tasarlarken doğadan ilham aldıklarını vurguluyor.
İlham Kaynağı: Akçaağaç Tohumu ve Kozalak
Doğadan ilham alan ikili, kürelerin uçaktan bırakıldıktan sonra dönüş hareketiyle yönlenmesini sağlamak için akçaağaç tohumlarının spiral iniş mantığını kullandı. Ayrıca kozalakların nem ve sıcaklıkla açılma prensibi de mekanizmaya entegre edildi. Böylece küreler insan müdahalesi olmadan kendiliğinden aktive olabiliyor.
Sistem “Shield” (Kalkan) ismini taşıyor. Çünkü yangınla savaşmak değil, onu çevreleyip durdurmak hedefleniyor.
Neden Pembe Renk?
Köpüğün pembe renkte olması elbette estetik bir tercih değil. Semerci, pembe rengin ormanın yeşiliyle yüksek kontrast oluşturduğunu ve bu sayede pilotlar, itfaiye ekipleri ve bölgedeki diğer görevliler için alanın görünürlüğünü artırdığını belirtiyor. Operasyonel farkındalık açısından da büyük avantaj sağlıyor.
Ayrıca sistem geri dönüşüme uygun; patlayan kapsüller sonrası geriye kalan alüminyum parçalar toplanıp yeniden kullanılabiliyor. Böylece yangınla mücadelede çevresel yük oluşturulmuyor.
Yangına Akıllı Yastık: Sistemin İşleyişi
Bahadır Özten, projeyi “ormanlar için geliştirilen bir akıllı hava yastığı” olarak tanımlıyor. Küreler havadan bırakıldığında içindeki toz haznesi aktifleşiyor. Bu sayede köpükleştirici özel formül suyla karışarak ani bir kimyasal reaksiyon başlatıyor. Reaksiyonun oluşturduğu basınç, küre kabuğunu yırtarak köpüğü tam istenilen noktaya yayıyor.
Küre dış kabuğu ise doğada çözünebilen biyoplastikten üretilmiş. Köpüğü oluşturan karışım ise üç çevre dostu bileşenden oluşuyor:
Gübre bazlı yangın geciktirici: Alevleri keserken toprağın yenilenmesine destek oluyor.
Bitkisel köpük oluşturucu: Köpüğün yoğunluğunu ve kalıcılığını sağlıyor.
Doğal kıvam artırıcı: Köpüğün ağaçlara yapışmasını sağlıyor ve rüzgârla dağılmasını önlüyor.
Yerli, Milli ve Eşi Benzeri Yok
Projenin en büyük avantajlarından biri: Hızlı dağıtım ve bağımsızlık. Yangına ilk dakikalarda müdahale edilebilmesi, büyümesini önlemek adına kritik. Sistemin insan eli değmeden aktive olabilmesi de bu hızı destekliyor.
Özten, projeye karbon ayak izi açısından da dikkat çektiklerini belirtiyor. Her büyük yangının milyonlarca ton karbonu atmosfere saldığını vurgulayarak, bu sistemin erken müdahale sayesinde büyük salınımların önüne geçebileceğini söylüyor.
Sistemin Türkiye’de geliştirildiğini vurgulayan Özten, projenin tamamen yerli ve milli olduğunu ve şu ana dek dünya çapında benzeri bir çözüm bulunmadığını ifade ediyor. Üniversitelerden aldıkları desteklerle sistemi bugünkü haline getirdiklerini belirten Özten, akademik danışmanlara ve mentor hocalarına özel teşekkürlerini iletiyor.
Kaynak: DHA
