Geçtiğimiz hafta, sigortada pert araçlarla ilgili önemli bir düzenleme yapıldı. Kamuoyuna yansımalarına dikkat ettim; kimileri buna, ‘trafik sigortasında önemli düzenleme’, kimileri de ‘araç sigortalarında yeni dönem’ dedi. Okuyuculardan da, ‘trafik sigortasında neler değişti, biz bir şey anlamadık’ diye sorular gelmeye başladı. Aslında yeni düzenleme kısmen trafik sigortasını ilgilendirse de asıl kaskolu araçları kapsıyor. Peki, yeni düzenleme kimi, nasıl etkileyecek? Anlatayım ama önce mevcut uygulamaya kısaca değineyim.
Kaskolu araçlar, trafik kazasında hasarlandığında hasar durumuna göre ki, bu bazen yüzde 30 hasarlı da olabiliyor, yüzde 40’da olabiliyor- sigorta şirketi, aracı perte çıkartabiliyor. Veya sigortalı, kaza sonrasında, ‘ben bir daha bu araca binmem, perte çıkarın, bana da paramı verin’ diyebiliyor; sigorta şirketi de bu talebi olumlu karşılıyor. Araçlardaki hasar tespit işlemlerini de genelde eksperler yapıyor, aracın perte çıkarılıp çıkarılmayacağına eksperler karar veriyor. Ancak, tüm bu işlemlerin tamamı eksperler üzerinden yürümüyor; sigorta şirketi ile sigortalı da aralarında anlaşıyor.
PERT ARAÇ NASIL SATILIYOR?
'Peki, bu pert araçlar ne oluyor?' Genelde sigorta şirketlerinin anlaştığı ihale platformları üzerinden pert araç alım satımı gerçekleşiyor. Burada da iki türlü yöntem uygulanıyor. Örneğin, araçta 1 milyon liralık hasar oluştu, aracın piyasa değeri de 1 milyon lira; sigorta şirketi 1 milyon liralık hasarı araç sahibine ödüyor; aynı sigorta şirketi anlaşmış olduğu pert araç ihale platformu üzerinden aracın satışını gerçekleştiriyor ve sigortalıya kalan 1 milyon lirayı ödüyor. Bir yöntem daha var. Aynı örnekten gidersek, sigorta şirketi, hem araçtaki hasarı hem de aracın piyasa değerini, yani 2 milyon lirayı, sigortalıya ödüyor, şirket sonrasında ihale platformu üzerinden aracın satışını yapıyor, daha doğrusu ihale platformu şirketi ile aralarında anlaşıyor. Bazen şöyle durumlar da oluyor. Sigortalı vatandaş, sigorta şirketine, ‘bana hasarımı ödeme, hasarlı aracımı da bana bırak’ diyebiliyor ki, buna da sigortacılar, ‘sigortalıya terk’ diyorlar. Ancak bu alternatifte işin içine tamirciler ve başka kişiler de giriyor. Altını çizeyim, pert araç, ihale platformları falan, ciddi büyük bir pazar.
HASARLI ARAÇLAR ARTIK ONARILACAK
Şimdi gelelim, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun yaptığı yeni düzenleme ile nelerin değiştiğine. Madde madde anlatayım ki, daha iyi anlaşılsın.
Hasar gören aracın onarım masrafı, aracın piyasa değerinin üzerindeyse ve onarım görülemeyecek durumdaysa; sigorta şirketi aracı tam hasarlı sayacak. Aynı şekilde hasar gören aracın onarım masrafı, aracın piyasa değerinin yüzde 60’ını aşarsa araç ağır hasarlı sayılacak. İstisnai bir durum var; o da, aracın şasisi, tavanı, hava yastıkları, elektronik parçaları gibi kritik parçaları hasarlanırsa, hasar oranı yüzde 60’ın altında da olsa ağır hasarlı sayılacak.
Buradan da anlaşılacağı üzere, araçtaki kritik parçaların zarar görmesi dışında, yüzde 60’ın altındaki hasarlarda araç, sigorta şirketi tarafından perte çıkarılamayacak, onarım yapılacak. Vatandaş, ‘kaza yaptım bu aracı istemiyorum, bunu alın, bana paramı ödeyin’ diyemeyeceği gibi sigorta şirketleri de yüzde 30-35 hasarlı durumlarda aracı perte çıkartamayacak, araçlar artık onarılacak. Tabi bu durum, sigorta şirketi ile vatandaş arasında müşteri memnuniyeti açısından sorun yaratacaktır.
PERTE ÇIKARMAK ZORLAŞTI
Gerek tam hasarın, gerekse de ağır hasarın tespitini artık eksperler yapacak. Yani sigorta şirketi ile sigortalının aralarında anlaşma dönemi kapanmış oluyor.
Tam hasarlı araçta, hurda tescil belgesi sigorta şirketine teslim edilmeden sigorta şirketi hasarı ödemeyecek. Aynı şekilde ağır hasarlı araçta trafikten çekilme belgesi şirkete teslim edildikten sonra hasar sigortalıya ödenecek. Tam hasar ve ağır hasarda hurda aracın satış yöntemlerinde bir değişiklik yapılmadı. Ancak tam ve ağır hasarın dışındaki hasarlarda sigorta şirketi, aracı, hurda ihale platformları üzerinden satamayacak.
Yeni düzenlemenin en önemli tarafları özetle böyle. Uygulama 1 Temmuz’da başlayacak. Görünen o ki, sigortada hurda araç konusu disipline edilmeye çalışılıyor. Bu işten zarar görecek kesim ise muhtemelen hurda araç işi yapanlar olacaktır.
