ÖZEL HABER- DİLARA ADAK
TÜİK’in açıkladığı Temmuz ayı enflasyon verilerine göre, konut kiralarında uygulanacak tavan zam oranı %41,13 oldu. Ancak kira sözleşmesini yenileyecek olan milyonlarca kiracı için bu oran sadece bir başlangıç noktası. Özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde bu oranın üzerine çıkan artış talepleri dikkat çekiyor. Peki, sahada neler yaşanıyor? Kiracılar yasal sınırın üzerinde zam talebiyle nasıl baş ediyor? Ev sahipleri TÜFE oranına sadık kalıyor mu?
Tüm bu soruların yanıtını sahadan aldık. Ka Emlak’ın sahibi Kemal Aydın, sahadaki güncel tabloyu tüm netliğiyle anlattı.
Ev sahipleri tavana uymuyor
TÜİK’in açıkladığı yasal üst sınır %41,13 olsa da İstanbul’da birçok mülk sahibi bu oranın da üzerinde artış uyguluyor. Kemal Aydın’a göre kira sözleşmeleri genellikle %40 ila %45 arasında yenileniyor. Aydın, “Ev sahipleri bu oranın altına inmiyor. Çoğu %41,13’ü baz alıyor ama yukarı yönlü sapmalar da sıkça yaşanıyor” diyor.
Kimi kiracılar, kendi ekonomik durumlarını gerekçe göstererek daha düşük artış talep ediyor. Ancak Aydın, bu tür pazarlıkların nadir görüldüğünü belirtiyor. Aydın, “Kiracının ‘sosyal enflasyonum düşük’ demesiyle kira düşmez. Bugüne kadar buna şahit olmadım. Sadece bazı işyeri sahipleri, mülk boş kalmasın diye düşük oranları tercih edebiliyor.” diyor.
Peki, sözleşmede %50 zam maddesi varsa ne olur? Aydın bu soruya net yanıt veriyor:
“Sözleşmede daha yüksek oran yazsa bile yasal sınır olan %41,13 geçerlidir. Kiracılar ve ev sahipleri bu orana sadık kalıyor. Genelde bir sorun yaşanmıyor.”
İşyeri kiralarıyla konut kiraları arasında artış oranı farkı olup olmadığını sorduğumuzda Aydın, “İşyeri kiralarında serbest piyasa koşulları geçerli. Konuttaki tavan sınırı işyerlerini kapsamıyor. Bu yüzden işyeri kiraları çok daha hızlı artabiliyor” değerlendirmesinde bulunuyor.
Yeni kiracıda TÜFE geçerli değil
Eğer mülk boşalır ve yeni bir kiracı girerse, kira bedelinde tavan sınırlaması uygulanmıyor. Aydın’a göre bu durumda mülkün konumu, sahibinin ekonomik durumu ve arz-talep dengesi belirleyici oluyor. Aydın, bu durumda “Mülk sahibi, istediği kira bedelini talep edebilir” diyor.
Kira artışları İstanbul’un tüm bölgelerinde aynı hızda ilerlemiyor. Bazı semtlerde fahiş artışlar dikkat çekiyor. Aydın, “Bahçelievler’de kiralar 60-70 bin TL’lere çıktı. Bağcılar ve Güngören’de 25-40 bin TL arasında değişiyor. Geçen yıla göre %60-70’lik bir artış söz konusu. Bu farklar, semtin sosyoekonomik yapısıyla doğrudan ilişkili” şeklinde konuşarak İstanbul'da artan kira sorununa dikkat çekti.
Öğrenciler için İstanbul’da ev bulmak zorlaştı
Üniversite sezonunun yaklaşmasıyla öğrenciler de kiralık ev arayışına girdi. Ancak durum pek iç açıcı değil. Aydın, “Öğrencilerin gelişi fiyatları artırmaz. Zaten ev az, talep çok. 3-5 öğrenci birleşip ancak bir ev tutabiliyor. Kentsel dönüşüm nedeniyle binlerce insan da ev arıyor. Bir daire boşaldığında birkaç gün içinde yeniden kiralanıyor” diyor.
