Bir yılı aşkın süren çalışmada, 75 kişiden alınan öksürük sesi matematiksel veriye ve görsel grafiklere dönüştürüldü. Bu veriler derin öğrenme yöntemiyle KOAH, astım, bronşit, üst solunum yolu hastalıkları, zatürre ve reflü gibi hastalıkların öksürük sesindeki farklılıklarını yapay zekaya öğretmek için kullanıldı. Sağlıklı öksürük sesleri de ayrı bir kategori olarak tanımlandı. Yazılım, yüzde 91’in üzerinde başarı oranıyla hastalıkları teşhis edebiliyor ve TÜBİTAK tarafından desteklenmeye hak kazandı.
TÜBİTAK Desteğiyle Başarı Oranı Yüzde 95’e Yükselecek
Hitit Üniversitesi Biyoistatistik Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Emre Demir, çalışmalar kapsamında öksürük sesine ilişkin çok sayıda parametre elde ettiklerini ve yapay zekaya bu verileri öğrettiklerini açıkladı. Pilot uygulamada yüzde 91 başarı sağlandığını belirten Demir, TÜBİTAK desteğiyle temin edilecek gelişmiş ekipmanlarla bu oranın yüzde 95’in üzerine çıkacağını ifade etti. Projede her hastadan üç ses kaydı alınacak ve her hastalık grubundan en az 100 kayıt hedefleniyor. Toplamda 2 binden fazla ses verisi toplanarak, her ses 10 farklı veriye dönüştürülecek.
Cep Telefonuyla Öksürük Sesi Kaydedilecek
Doç. Dr. Emre Demir, projenin üçüncü aşamasında mobil yazılım geliştirmeyi hedeflediklerini belirtti. Buna göre, cep telefonlarıyla kaydedilecek öksürük sesleri sayesinde kişilerin kendi kendilerine solunum yolu hastalıklarını teşhis edebilecekleri bir uygulama geliştirilmesi planlanıyor. Bu sayede tanı süreci hızlanacak ve hastaların sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaşacak.
Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Dr. Öğretim Üyesi Büşra Durak, öksürüğün göğüs hastalıkları polikliniklerine başvuruda en sık karşılaşılan şikayetlerden biri olduğunu belirtti. Kuru, balgamlı ve hırıltılı öksürüğün hastalıklar hakkında önemli ipuçları verdiğini ifade eden Durak, “Kuru öksürük genellikle astım ve reflü gibi hastalıkları işaret ederken; balgamlı öksürük KOAH, bronşit ve pnömoni gibi hastalıkların belirtisi olabilir” dedi.
Geleneksel Tanı Yöntemlerine Alternatif Olabilir Mi?
Dr. Büşra Durak, öksürüğün tanısında kullanılan laboratuvar ve görüntüleme yöntemlerinin hastaları yıpratabildiğini ve sağlık sisteminde yük oluşturduğunu belirtti. Projenin ses analizi yöntemiyle sadece öksürük seslerinden tanı koymayı amaçladığını ve bunun hastalara hızlı tanı ile hızlı tedavi imkanı sağlayacağını vurguladı.
Gastroenteroloji Uzmanı Dr. İbrahim Durak, reflünün kronik öksürüğün üçüncü önemli sebebi olduğunu dile getirdi. Mevcut tanı yöntemleri arasında yer alan üst sindirim sistemi endoskopisi ve pH metre gibi işlemlerin zorlayıcı olduğunu belirten Durak, “Öksürük sesinden tanı koyabilmek hem sağlık sisteminde hem maddi hem de hasta yoğunluğu açısından büyük kolaylık sağlayacak” dedi. Projeye büyük heyecan duyduğunu ifade etti.
Kaynak: AA
