Türkiye’de doğurganlık oranlarının 2001’de 2,38 seviyesinden 2023’te 1,51’e gerileyerek nüfus yenilenme eşiği olan 2,1’in altına düşmesi, hükümeti harekete geçirdi. Çalışan annelerin hem iş hayatında aktif kalmasını hem de çocuk bakımına daha fazla zaman ayırmasını sağlamak amacıyla doğum izni sürelerinde köklü değişiklikler gündemde.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “en az 3 çocuk” çağrıları ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın teşvik politikaları doğrultusunda, ücretli doğum izninin mevcut 16 haftadan 1 yıla çıkarılması ve ücretsiz iznin 1,5 yıla uzatılması için taslak çalışma hazırlandı. Peki, doğum izni 2025’te uzayacak mı? Ücretli doğum izni 1 yıl olacak mı?
DOĞUM İZNİ 2025’TE UZAYACAK MI, NE ZAMAN UZAYACAK?
Türkiye’de mevcut düzenlemeye göre, çalışan anneler doğum öncesi 8 hafta ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta (4 ay) ücretli doğum izni kullanıyor. Çoğul gebeliklerde (ikiz, üçüz vb.) doğum öncesi izin 10 haftaya çıkıyor. Ayrıca, kamu çalışanları 2 yıla kadar, özel sektör çalışanları ise 6 aya kadar ücretsiz doğum izni hakkına sahip. Ancak, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre düşen doğurganlık oranları, hükümeti daha kapsamlı teşvik politikalarına yöneltti.
2024 ve 2025’te yapılan Nüfus Politikaları Kurulu toplantılarında, ücretli doğum izninin 1 yıla çıkarılması ve ücretsiz iznin 1,5 yıla uzatılması için taslak çalışma hazırlandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TBMM Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığın Önlenmesine Yönelik Meclis Araştırma Komisyonu’nda, “Doğum izni sürelerini artırmak ve işçi-memur arasındaki farkları gidermek için çalışmalara başladık” açıklamasını yaptı.
ÇALIŞAN ANNELERE 1 YIL ÜCRETLİ DOĞUM İZNİ NE ZAMAN BAŞLAYACAK?
Ücretli doğum izninin 1 yıla çıkarılmasına yönelik taslak, 2025 Nisan’ında kamuoyuyla paylaşıldı. Bu düzenleme TBMM’ye sunulmak üzere hazırlanıyor ve onaylanmasının ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Ancak, düzenlemenin kesin yürürlük tarihi henüz netleşmedi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, taslağın 2025 yılı içinde yasalaşmasını hedefliyor, ancak ekonomik etkiler ve özel sektördeki uygulanabilirlik tartışmaları nedeniyle süreç uzayabilir.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Ocak 2025’teki Nüfus Politikaları Kurulu toplantısında, “Doğum izinlerinin artırılması, doğum yardımları, esnek çalışma modelleri ve ücretsiz kreş hizmetleri gibi adımlar atacağız” diyerek düzenlemenin kapsamını vurguladı. Bu açıklamalar, düzenlemenin 2025’in ikinci yarısında hayata geçebileceğine işaret ediyor, ancak resmi bir takvim açıklanmadı.
