Rusya, Afganistan’da 2021 yılında yeniden iktidara gelen Taliban yönetimini resmen tanıyan ilk ülke oldu. Bu karar, 4 Temmuz 2025 Perşembe günü Kabil’de düzenlenen resmi bir toplantıda duyuruldu. Görüşmeye, Rusya’nın Afganistan Büyükelçisi Dmitriy Jinov ile Afganistan Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki katıldı.
Görüşmede, Rusya’nın Afganistan İslam Emirliği’ni tanıma kararı diplomatik kanallardan Muttaki’ye iletildi. Afgan bakan, bu kararı “Cesur ve stratejik bir adım” olarak değerlendirdi. Muttaki ayrıca bu gelişmenin “Karşılıklı saygı ve yapıcı ilişkilerin” başlangıcı olabileceğini belirtti.
Rusya’dan Açıklama: Ekonomik ve Güvenlik İş birliği Hedefleniyor
Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan resmi açıklamada, Taliban hükümetinin tanınmasının “İki ülke arasındaki üretken işbirliğini teşvik edeceği” ifade edildi. Rusya'nın Afganistan ile enerji, ulaştırma, tarım ve altyapı gibi alanlarda ekonomik ve ticari ilişkileri genişletmeyi hedeflediği belirtildi.
Açıklamada ayrıca, terörizmle mücadele ve uyuşturucu kaçakçılığına karşı iş birliğinin sürdürüleceği vurgulandı. Moskova, bu kararın bölgesel güvenlik ve ekonomik kalkınma açısından stratejik önem taşıdığına dikkat çekti.

Afganistan ve Rusya Arasında Yeni Dönem
Afganistan ile Sovyetler Birliği arasındaki ilişkiler tarihsel olarak karmaşık bir geçmişe sahip. 1979 yılında Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgal etmesiyle başlayan ve yaklaşık dokuz yıl süren savaşta 15 binden fazla Sovyet askeri hayatını kaybetmişti. Şubat 1989’da Sovyet güçlerinin çekilmesiyle iki ülke arasındaki ilişkiler büyük ölçüde kesintiye uğramıştı.
Ancak son yıllarda Rusya ve Taliban arasındaki temaslar artmaya başladı. Taliban yetkilileri 2018’den itibaren Moskova’yı ziyaret etti ve çeşitli diplomatik temaslarda bulundu. 2022 yılında iki taraf arasında imzalanan bir ekonomik anlaşma ile Afganistan’a petrol, doğalgaz ve buğday sevkiyatı başlatıldı.
Nisan 2025’te ise Rusya, Taliban’ı resmi olarak terör örgütleri listesinden çıkardı. Bu adım, taraflar arasında “Tam teşekküllü bir ortaklığın” önünü açtı.
Uluslararası Toplumun Yaklaşımı ve Yaptırımlar
Taliban’ın 2021’de iktidara dönüşünden bu yana birçok Batılı ülke, grup tarafından yönetilen Afganistan hükümetini tanımayı reddetti. Kadınlara ve kız çocuklarına uygulanan ağır kısıtlamalar, uluslararası kamuoyunda yoğun eleştirilere neden oldu. Kadınların eğitim hakkının engellenmesi, katı kıyafet kuralları ve kamusal alandaki kısıtlamalar sıkça gündeme geldi.
Birleşmiş Milletler, bu uygulamaları “Cinsiyete dayalı ayrımcılık” olarak nitelendirirken, Taliban yönetimi döneminde eski hükümet yetkililerine yönelik şiddet olayları ve kamuya açık cezalandırmalar da raporlandı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Taliban hükümetine karşı 2021 yılında kapsamlı yaptırımlar uygulamaya başladı. Bu kapsamda Afganistan Merkez Bankası’na ait yaklaşık 9 milyar dolarlık dış varlık donduruldu.
Afganistan’da Diplomatik Temsilcilikler
Rusya, 2021'de Taliban'ın iktidara dönüşü sonrasında büyükelçiliğini açık tutan nadir ülkelerden biri oldu. Kabil'deki diplomatik varlığını sürdüren Moskova, diğer ülkelerden farklı olarak Taliban ile doğrudan ilişki kurma yolunu seçti.
Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, Pakistan ve Özbekistan gibi bazı ülkeler Kabil’e büyükelçi atamış olsa da, Taliban yönetimini resmi olarak tanıyan ilk ve şu an için tek ülke Rusya oldu.
Kaynak: BBC