Humoral bağışıklık, vücudun mikroplara karşı sıvı ortamda geliştirdiği özgül savunma sistemidir. Bu sistem, bağışıklık sisteminin adaptif (kazanılmış) koluna aittir ve temel olarak B lenfositleri tarafından yürütülür.
- B lenfositleri, patojenleri tanıdığında plazma hücrelerine dönüşür.
- Bu hücreler, hastalık etkenlerine özgü antikorlar üretir.
- Antikorlar, bakteri ve virüs gibi mikroorganizmaların hücre dışı formlarına bağlanarak etkisiz hâle getirir.
- Ayrıca bazı B hücreleri, hafıza hücrelerine dönüşerek aynı patojenle tekrar karşılaşıldığında hızlı yanıt verir.
Humoral ve Hücresel Bağışıklık Arasındaki Fark Nedir?
Humoral bağışıklık antikorlarla yürütülürken, hücresel bağışıklık T lenfositleri aracılığıyla gerçekleşir. T hücreleri, vücut içindeki enfekte olmuş hücreleri tanıyarak doğrudan yok ederken, B hücreleri hücre dışı patojenlere karşı savunma sağlar. Bu iki sistem birlikte çalışarak tam kapsamlı bir bağışıklık yanıtı oluşturur.
Neden Önemlidir?
Humoral bağışıklık sayesinde vücut:
- Bakteri ve virüsleri erken aşamada tanır ve yok eder.
- Aşılamalarla geliştirilen bağışıklığın temelini oluşturur.
- Uzun süreli koruma sağlayan hafıza hücreleri ile ikinci karşılaşmalarda hızlı tepki verir.
Bu nedenle humoral bağışıklık, bağışıklık sisteminin hafıza kapasitesini simgeler ve bulaşıcı hastalıklarla mücadelede kritik rol oynar.
AYT 2025'te yer alan “Humoral bağışıklık” sorusu, öğrencilerin yalnızca ezber bilgisini değil, bağışıklık sistemlerinin işleyişini anlama ve ayırt etme yeteneğini de ölçtü. Bu tarz soruların artması, biyoloji dersinde kavramsal bilgiye verilen önemin arttığını gösteriyor.
