Üst düzey bir Ukraynalı yetkili, AFP haber ajansına yaptığı açıklamada bugün içinde yeni görüşmelerin yapılmasının mümkün olduğunu ancak henüz planlanmadığını ifade etti. Kaynak, “Eğer Moskova’dan yeni talimatlar gelir ise bugün bir şeyler olabilir. Ancak şu ana kadar başka bir toplantı planı yok” şeklinde konuştu.
Esir takasında tarihi mutabakat
Ukrayna Savunma Bakanı Umerov, yalnızca esir takası değil, aynı zamanda Devlet Başkanı Volodimir Zelensky ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında doğrudan temas kurulmasının da gündeme geldiğini belirtti. Görüşmelerde ateşkes konusunun da masaya yatırıldığını söyledi.
Görüşme sonrası konuşan Rus heyetinin başkanı Vladimir Medinskiy ise, “Önümüzdeki günlerde 1000 kişiye 1000 kişilik büyük bir esir takası yapılacak. Müzakerelerde elde ettiğimiz sonuçlardan genel olarak memnunuz. Temasları sürdürmeye hazırız. Rusya ve Ukrayna, olası ateşkese yönelik pozisyonlarını detaylandıracak” dedi.
Ukrayna'dan net mesaj: Ateşkes ilk hedef
Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, “Rusya, ciddiyetini kanıtlamalı. Koşulsuz, tam ve kalıcı en az 30 günlük bir ateşkes kararı alınmalı. Ukrayna barış için hazır” dedi.
Reuters’a konuşan bir Ukraynalı diplomatik kaynak ise, Rusya’nın taleplerinin gerçek dışı olduğunu ve daha önceki müzakerelerin ötesine geçtiğini söyledi. Kaynağa göre, Rus tarafı, ateşkese ön koşul olarak Ukrayna’nın henüz işgal edilmemiş bazı bölgelerden de çekilmesini talep etti.
Zelensky: Putin barış istemiyorsa bu açıkça görülür
Arnavutluk'taki Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi'nde konuşan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky, ülkesinin önceliğinin koşulsuz ateşkes olduğunu yineledi. Zelenski, “Rusya heyeti ateşkesi kabul etmezse, bu Putin’in savaşı bitirmek istemediğini açıkça ortaya koyar” ifadelerini kullandı.
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak da Telegram hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, İstanbul'daki müzakerelerde barışa ve doğrudan liderler görüşmesine hazır olduklarını belirtti. Yermak, “Biz bugün burada ateşkes için bulunuyoruz. En üst düzeyde görüşmelere hazırız. Zelenski ve Putin’in doğrudan görüşmesi gündemimizde” dedi.
Kimler katıldı, kim eksikti?
Dolmabahçe’deki görüşmelere Rusya’yı temsilen, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinski, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, GRU Başkanı İgor Kostyukov ve Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin katıldı. Ukrayna heyetinde ise Savunma Bakanı Rustem Umerov, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya, SBU Başkan Yardımcısı Oleksandr Poklad ve Dış İstihbarat Servisi Başkan Yardımcısı Oleh Luhovskyi yer aldı.
Fidan'dan barış vurgusu: İki yol var
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, üçlü toplantının açılış konuşmasında, “Barış yolunda ilerlemek için bu fırsat değerlendirilmeli” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Trump’ın çağrılarına atıfta bulunan Fidan, “Taraflar, iki yoldan birini seçecek. Ya barış sürecini başlatacaklar ya da yıkımı sürdürecekler. Türkiye, bu çabaların merkezinde yer almaya devam edecek” diye konuştu.
Rusya, ABD'siz masa mı istiyor?
Reuters’ın haberine göre, Rus heyetine başkanlık eden Medinski, görüşmeden önce ABD temsilcileri ile özel bir toplantı gerçekleştirdi. Ukraynalı bir kaynak ise Rusya’nın, ABD ve Türkiye’nin olmadığı bir masa talep ettiğini iddia etti. Aynı kaynak, “Bu talepler, Rusya’nın barış sürecini baltalama niyetini gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.
AFP’ye konuşan başka bir yetkili de, Rusya’nın ABD’nin sürece dahil olmasını istemediğini ve bunu engellemeye çalıştığını aktardı.
ABD ve Türkiye aynı masada
Görüşmelere Türkiye, ABD ve Ukrayna heyetleri de dahil oldu. Dışişleri Bakanı Marco Rubio başkanlığındaki ABD heyetinde Büyükelçi Tom Barrack ve Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg yer aldı. Türk tarafında ise MİT Başkanı İbrahim Kalın ve Dışişleri Bakanı Fidan hazır bulundu.
Ukrayna Savunma Bakanı Umerov, “Barış için Rusya'nın 30 günlük ateşkesi kabul etmesi, savaş esirlerinin takası ve kaçırılan çocukların iadesi gerekiyor” dedi. Facebook’tan yaptığı paylaşımda ise, “Sürdürülebilir ve adil barış için İstanbul’dayız” ifadelerini kullandı.
Trump İstanbul’a gelebilir mi?
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, görüşme öncesi yaptığı açıklamada, Trump ve Putin arasında gerçekleşebilecek olası bir zirvenin barış için tek şans olduğunu söyledi. Rubio, “Henüz tarih belli değil ama böyle bir görüşmenin kritik olduğunu düşünüyoruz” dedi.
NATO’dan mesaj: Baskı Putin'in üzerinde
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, İstanbul’daki gelişmeleri “Ukraynalıların masaya gelmesi önemli. Şu anda tüm baskı Putin’in üzerinde” şeklinde değerlendirdi. Ukrayna ise ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya'dan yetkililerle İstanbul’da görüşmeler gerçekleştirdi.
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, ABD Başkanı Trump’ın temsilcisi Keith Kellogg, İngiltere Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un diplomatik danışmanı Emmanuel Bonne ve Almanya Dışişleri Bakanlığı Siyasi Direktörü Günter Sautter ile bir araya geldiklerini açıkladı.
Taraflar hangi noktada duruyor?
Rusya, Ukrayna'nın tarafsız ve bağlantısız kalmasını isterken, ilhak edilen bölgelerin tanınmasını talep ediyor. Ukrayna ise işgal edilen tüm toprakların geri verilmesini ve NATO düzeyinde güvenlik garantileri istiyor. Putin’in İstanbul’a gelmemesi dikkat çekerken, Kremlin bu kararın liderin doğrudan talimatıyla alındığını duyurdu.
