Hıdırellez nedir, ne zaman kutlanır? Mayıs ayının gelmesiyle birlikte özellikle dilek dileyecekler ve Hıdırellez etkinlikleri için hazırlık yapacaklar merak içerisinde bu sorunun cevabını araştırıyor. Peki, 2025 yılında bu yıl Hıdırellez ne zaman, neden kutlanır, ne yapılır? Merak içerisinde detayları haberimizde derledik. İşte detaylar…
HIDIRELLEZ NEDİR?
Hıdırellez ya da Hıdrellez, Orta Asya, Ortadoğu, Anadolu ve Balkanlar'da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hakimi olduğuna inanılan İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.
HIDIRELLEZ NE ZAMAN KUTLANIR?
Hıdrellez bahar bayramı niteliğinde kutlanan mevsimlik bayramlardandır. Hıdrellez Hızır ile İlyas adlarının birleştirilmesinden meydana gelip, yazın başlangıcı sayılan 6 Mayıs (Rumi 23 Nisan) gününe verilen addır.
Her yıl 5-6 Mayıs’ta kutlanan Hıdırellez, 2017 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne alınmıştı. Baharın gelişi, doğanın canlanması ile hayatlarına bereket dolmasını uman insanlar, 5 Mayıs akşamından 6 Mayıs sabahına kadar süren Hıdırellez’i çeşitli etkinliklerle geçirirler.
HIDIRELLEZ RİTÜELLERİ neler?
Ritüelleri ise hem gelenekseldir hem de kültürden kültüre biraz farklılık gösterir. İşte yaygın Hıdırellez ritüelleri:
1. Dilek Tutma
Akşamdan küçük kağıtlara dilekler yazılır ya da sembolik olarak ev, araba, para gibi şeylerin küçük maketleri yapılır.
Bunlar gül ağaçlarının dallarına asılır ya da gül ağacının dibine gömülür. Çünkü Hızır’ın gül ağacının altından geçtiğine inanılır.
2. Ateş Üzerinden Atlama
Kötülüklerden, hastalıklardan ve nazardan arınmak için ateş yakılır.
İnsanlar bu ateşin üzerinden üç kez atlayarak dilek diler ve kötü enerjilerden arındıklarına inanırlar.
3. Baht Açma
Bekâr genç kızlar bahtlarının açılması için ritüeller yapar.
"Baht açma" adıyla bilinen törenlerde içine yüzük, küpe gibi eşyalar atılmış su dolu kaplar sabaha kadar gül ağacının altında bekletilir. Sabah toplanan kapta dilekler çekilir.
4. Kırk Uçurma
Bazı bölgelerde evde bulunan kırk çeşit nesne toplanır, üzerlerinden dualar okunarak suya atılır.
Bu suyla yüz yıkanır ya da eve serpilir. Bolluk ve bereket getirdiğine inanılır.
5. Doğaya Çıkma (Piknik)
Aileler ve komşularla birlikte doğaya çıkılır, piknik yapılır, oyunlar oynanır ve şenlikler düzenlenir.
Özellikle su kenarları tercih edilir çünkü Hızır ve İlyas’ın suyla bağlantılı olduğuna inanılır.
6. Sağlık ve Şifa İçin Su Ritüelleri
Hıdırellez sabahı erken saatte akarsulara gidilir, eller ve yüzler yıkanır.
Akan suların hastalıkları götürdüğüne ve sağlık getirdiğine inanılır.
7. Bereket İçin Ev Temizliği
Evler Hıdırellez öncesinde temizlenir, yeni yıla arınmış olarak girme niyeti taşır.
Bu temizlik, bereketi ve şansı çekmek için yapılır.
Anadolu’da, Balkanlarda, hatta Kırım Tatarları ve Azerbaycan’da bu geleneklerin çeşitleri görülür. Şenlik havası taşır ve kökleri Orta Asya’dan gelen mevsimsel yenilenme ritüellerine dayanır.
