Temmuz ayının son günlerinde Türkiye genelinde etkisini artıran sıcak hava dalgası, gündüz saatlerinde yoğun ısı stresine, gece ise tropikal gecelere neden oluyor. Uzmanlara göre bu durum, hem insan sağlığı hem de çevresel denge üzerinde ciddi sonuçlar doğuruyor.
Afrika Sıcakları ve Fön Rüzgarları Etkisini Gösteriyor
Türkiye, yaz mevsiminin en sıcak dönemlerinden birini yaşıyor. Özellikle Basra Alçak Basıncı’nın taşıdığı sıcak ve kuru fön rüzgarlarının etkisiyle hava sıcaklıkları, ülke genelinde mevsim normallerinin 6 ila 12 derece üzerine çıkmış durumda. Gün içerisinde termometreler birçok kentte 40 derecenin üzerine çıkarken, gece saatlerinde de sıcaklık 30 dereceyi aşıyor.
İzmir Bakırçay Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şermin Tağıl, yaşanan sıcak hava dalgasının sadece gündüz saatlerinde değil, geceleri de etkili olduğunu belirterek hem "ısı stresi" hem de "tropikal gece" olgusunun Türkiye'de yaygınlaştığını vurguladı.
Sıcaklık Artışı Sağlık ve Ekosistem İçin Tehdit
Tağıl, Akdeniz Havzası’nın küresel ortalamanın neredeyse iki katı hızla ısındığına dikkat çekerek bu durumun sıcak hava dalgalarının daha uzun süreli ve yoğun hale gelmesine neden olduğunu ifade etti. Son günlerdeki sıcaklık artışının, yangın riskini yükseltmenin yanı sıra su kıtlığı gibi çevresel etkilerle birlikte insan yaşamını da olumsuz etkilediğini söyledi.
Isı stresinin, vücudun ısıyı dışarı atamaması nedeniyle oluştuğunu kaydeden Tağıl, bu durumun sağlık üzerinde ciddi baskı yarattığını belirtti. Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi verilerine göre, temmuzun son haftasında Türkiye topraklarının yüzde 80’inden fazlasında hissedilen sıcaklık 32 dereceyi aştı. Batı, Güney ve Doğu Anadolu’da bu değer 38 dereceyi geçerek çok şiddetli ısı stresine yol açarken, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde 46 dereceyi aşarak aşırı ısı stresi gözlendi.
Tropikal Geceler Yayılıyor: Geceleri de Serinleme Olmuyor
Geceleri yaşanan "tropikal gece" olgusuna da değinen Tağıl, bu durumun sıcaklığın gece saatlerinde 20 derecenin altına düşmemesiyle tanımlandığını belirtti. Türkiye'de tropikal gece sayısının her geçen yıl arttığını söyleyen Tağıl, bu olgunun artık yalnızca Güneydoğu Anadolu ile sınırlı kalmadığını, Batı, Güney ve İç Anadolu bölgelerinde de sıkça görüldüğünü ifade etti.
2024 yılında Batı Anadolu'da yaklaşık 40 tropikal gece yaşandığını aktaran Tağıl, günümüzde gece sıcaklıklarının 25 dereceyi geçtiğini, bunun ise tarımdan enerji tüketimine kadar birçok alanda etkili olduğunu dile getirdi. Uyku kalitesini düşüren bu durum, aynı zamanda iklim değişikliğinin insan yaşamına ne denli nüfuz ettiğinin bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
İzmir’de Sıcaklık Geceleri de Hissediliyor
Sıcak havanın etkisini yoğun şekilde gösterdiği kentlerden biri olan İzmir’de vatandaşlar, gün boyu devam eden sıcaklık nedeniyle zorluk yaşıyor. Serinlemek amacıyla akşam saatlerinde Kordonboyu’nda vakit geçiren Emir Aksel, gündüz ve gece arasındaki farkın neredeyse kalmadığını belirterek, "Klimasız yaşamak çok zor. Gece bile rahat bir uyku çekemiyoruz. Sıcaklık 20 derecenin üzerinde kalıyor" dedi.
Bir diğer İzmirli vatandaş Hasan Gülmez ise sıcaklıklardan korunmak için evden mümkün olduğunca az çıktıklarını ifade ederek, “Gündüz zaten dışarı çıkılmıyor, akşamları da balkona çıkıyoruz ama orası bile çok sıcak. Tropikal geceler 35 derecelerde seyrediyor” şeklinde konuştu.
