DOSYA HABER- DİLARA ADAK
Terör örgütü PKK’nin fesih kararı ve ardından gelen sembolik silah yakma töreniyle, Türkiye yaklaşık 40 yıllık silahlı çatışma döneminde yeni bir eşiğe geldi. Kuzey Irak’ta ilk sembolik silah yakma töreni gerçekleşti. Ankara’da ise Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) çatısı altında geniş katılımlı bir süreç komisyonu kurulması için temas trafiği hızlandı. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, siyasi parti liderleri ve grup başkanvekilleriyle ardı ardına görüşmeler yürütüyor. Peki süreç nereye evrilecek? Hangi hukuki adımlar masada? Silahların akıbeti ne olacak? Uluslararası aktörler nasıl bakıyor? İşte tüm yönleriyle o tablo…
Fesih ve Silah Bırakma Kararı: terörün Dönüm Noktası
Terörle mücadelede yeni bir dönemin kapısını aralayan süreç, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yönelik yaptığı önemli çağrıyla başladı. Bahçeli, terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan’ın Meclis’e getirilmesini önerdi. Bu çağrı, uzun süredir devam eden çatışma ve müzakere yöntemlerinin dışında yeni bir sayfa açılmasına zemin hazırladı. Ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan da sürece destek vererek, terör örgütünün sembolik silah bırakma adımıyla devam eden süreç için Meclis’te geniş katılımlı bir komisyon kurulması talimatı verdi. Böylece, Türkiye’nin çözüm yolundaki kritik adımı resmi olarak başlamış oldu.
PKK, Mayıs 2025’te kamuoyuna yansıyan açıklamalarında örgütsel fesih sürecini başlatma ve silahlı mücadeleyi sonlandırma niyetini duyurdu.
PKK mensuplarının Kuzey Irak’ta düzenlediği sembolik silah yakma töreni, örgütün sahadaki varlığına dair “geri dönüşsüzlük” sinyali olarak yorumlandı; ancak güvenlik kaynakları bu tür sembolik görüntülerin pratikte tüm unsurların silah bıraktığı anlamına gelmediğine dikkat çekiyor. Türkiye tarafında da hükümet yetkilileri sembolik adımların önemli olduğunu, fakat sürecin doğrulanabilir biçimde tamamlanmasının şart olduğunu vurguluyor.
TBMM’de Komisyon kuruluyor
Silah bırakma ve fesih ilanı sonrası Ankara’da gözler Meclis’e çevrildi. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, “Terörsüz Türkiye” başlığıyla yürütülen sürece yasal ve kurumsal çerçeve kazandıracak bir Meclis komisyonu kurulması için siyasi partilerle istişare başlattı. İlk turda grup başkanvekilleri düzeyinde bir araya gelen partilere, komisyonun yapısı, üye dağılımı ve çalışma usullerine ilişkin görüşlerini yazılı sunmaları istendi. Kurtulmuş şimdi liderler turuna hazırlanıyor; görüşmelerde sürecin kapsamı ve komisyonun yetki alanı değerlendirilecek.
Toplantılar kademeli ilerliyor; 24 Haziran’da yapılan ilk temasların ardından 18 Temmuz haftasında yeni görüşmeler gerçekleşti. Bazı partiler, komisyonun sadece bilgi amaçlı değil, izleme ve doğrulama fonksiyonu üstlenmesi gerektiğini savunuyor. İYİ Parti’nin komisyona katılmama yönündeki tutumu ise sürecin tam bir “ulusal mutabakat” zeminine oturup oturmayacağı sorusunu gündeme taşıdı.
Cumhuriyet’in aktardığına göre Kurtulmuş’un takviminde CHP Genel Başkanı Özgür Özel, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile DEM Parti Eş Genel Başkanları Tuncer Bakırhan ve Tülay Hatimoğulları bulunuyor. Bu temasların, Meclis içi uzlaşının eşiğini göstereceği değerlendiriliyor.
Komisyon Nasıl Şekillenecek?
Ankara kulislerinde birkaç senaryo konuşuluyor. Kulis bilgilerine göre Kurtulmuş, 18 Temmuz Cuma günü yapılan toplantıda komisyonun oluşum modeli, çalışma esasları ve takvimini görüştü. İktidar kanadı sürecin aşamalı ilerlemesini, örgüt tarafındaki her olumlu adımın karşılığında kademeli yasal düzenlemeler yapılmasını öneriyor. Muhalefet partileri ise komisyonun bağımsızlık ve şeffaflık ilkeleriyle çalışmasını, raporların kamuoyuna açık paylaşılmasını istiyor.
TBMM’nin resmi hesabından paylaşılan ortak karelerle birlikte, komisyon görüşmelerine AK Parti, CHP, DEM Parti, MHP, İYİ Parti (ilk aşamada temsil edildi), Yeni Yol Partisi temsilcilerinin katıldığını gösteriyor. İlerleyen aşamada hangi partilerin aktif üyelikle devam edeceği ve katılmama kararı alan partilerin nihai pozisyonu önem kazanacak.
Kulislerde 45 üyeli bir yapı konuşulurken, dağılımın AK Parti 13, CHP 7, diğer partiler 3’er üye formülü üzerinden şekillenebileceği iddia edilliyor; bağımsız ve küçük partiler için kura ihtimali de masada. Bu rakamlar resmi değil. Görüşmeler ilerledikçe netlik kazanacak.
Silahların Akıbeti ne olacak?
Süreçte en kritik başlıklardan biri silahların gerçek durumu oldu. Kuzey Irak’ta 30 PKK mensubu bir mağara girişinde silahlarını ateşe verdi; görüntü silah yakma töreni olarak dünyaya servis edildi. Ankara bu adımı “tarihi” olarak niteledi fakat silah envanterinin tamamına dair teyit mekanizması henüz kurulmuş değil. Türkiye’nin geçmiş tecrübelerinden farklı olarak bu kez Meclis gözetimi, ulusal izleme heyeti ya da bağımsız teknik ekip tartışmaları gündemde.
Sembolik tören sırasında toplanan silahların nerede muhafaza edileceği konusunun da tartışılıyor. Silahların ilk aşamada bulundukları bölgede kontrol altında tutulacağı, ilerleyen aşamada imha prosedürlerinin değerlendirileceği ifade ediliyor. Bu tür ayrıntılar, sürecin güvenilirliği açısından kritik.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Liderlerden Açıklamalar
Terör örgütü PKK’nin fesih kararı ve sembolik silah yakma görüntüleri, Türkiye’de yeni bir sürecin kapısını araladı. Ankara’da gözler TBMM’de kurulması planlanan komisyona çevrilirken, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, siyasi parti liderleriyle temaslarına başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve muhalefet liderlerinden peş peşe açıklamalar geldi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sürece ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Terörün sona erdirilmesi için atılan her adım değerlidir. Bu sürecin Meclis’te en geniş mutabakatla yürütülmesini istiyoruz. Türkiye’nin huzuru için çalışmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, “Şeffaf ve denetlenebilir bir mekanizma istiyoruz. Türkiye’nin bir daha benzer acıları yaşamaması için siyaset sorumluluk almalı” sözleriyle komisyon sürecine destek verdi.
MHP lideri Devlet Bahçeli, “Milli birliğimizden asla taviz verilemez. Devletin meşruiyetini zedeleyecek hiçbir oluşuma izin verilmez” ifadeleriyle kırmızı çizgiyi vurguladı.
DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ise, “Kalıcı çözüm için demokratikleşme adımları ve hukuki güvenceler şart. Sadece silah bırakmak yetmez; toplumsal barış için reformlar gerekir” açıklamasında bulundu.
Uluslararası Tepkiler: ABD’den Destek Mesajı
PKK’nin fesih ve silah bırakma kararının uluslararası yankıları da geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Tommy Pigott, Washington’da yaptığı açıklamada kararı “medeniyet için bir zafer” olarak nitelendirdi; ayrıntılara girmese de sürecin bölgesel istikrara katkı sağlayabileceğini söyledi.
Türkiye sınırları dışındaki PKK bağlantılı yapılara ilişkin entegrasyon, tasfiye ya da dönüşüm modellerinin nasıl ele alınacağı da önümüzdeki aşamada belirleyici olacak. Meclis tartışmalarına yansıyacak bu başlık, özellikle Irak ve Suriye sahasındaki uzantılar nedeniyle diplomatik pazarlıklar içerebilir.
