Temiz Hava Hakkı Platformu, Türk Tabipleri Birliği ve Hatay Tabip Odası iş birliği ile hazırlanan raporun sonuçları duyuruldu. 17 Ekim-15 Kasım 2023 tarihleri arasında Hatay Antakya’da yürütülen hava kalitesi izleme çalışması, Hatay halkının hala limitlerin çok üzerinde toz soluduğunu ortaya koydu.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), tarafından akciğer kanserine sebep olan 1.grup etmen olarak sınıflandırılan PM2.5’in 30 günlük ölçüm sonuçlarının ortalaması metreküpte 20 mikrogram (20 µg/m3) olarak belirlendi. Bu değer, DSÖ’nün insan sağlığı için tanımladığı metreküpte 5 mikrogramlık (5 µg/m3) yıllık kılavuz değerin tam 4 katına denk geliyor.
Raporda, günlük değerlere bakıldığında ise, toz kirliliğinin 30 günün 20’sinde DSÖ’nün 24 saatlik kılavuz değeri olan 15 mikrogramın üzerinde olduğu saptandı. DSÖ, bu 24 saatlik kılavuz değerin bir yılda 3-4 defadan fazla aşılmaması gerektiğini belirtiyor.
"KURALINA UYGUN YAPILMIYOR"
Depremin üzerinden 1 yıl geçmesine rağmen bölgedeki toz kirliliğine ilişkin olumlu bir adım atılmadığı belirtilen raporda, "Hatay’da hala yıkılan binalardan kaynaklı molozların mevzuata, bilimsel yol ve yöntemlere göre ve usulüne uygun şekilde kaldırılmadığı gözlenmektedir. Özellikle molozlardan demirin ayrıştırılması için yürütülen çalışmalar çok yüksek toz salımına yol açmaktadır. Bu ayrıştırma yaşam alanları ile iç içe devam etmektedir. Uygun olmayan alanlarda, uygun olmayan şekilde istiflenen molozlar şehrin üstünde sürekli bir toz bulutu oluşturarak toz kirliliğinin kalıcı olmasına neden olmaktadır" denildi.
Bölgede solunum yolu şikayetlerinin arttığına dikkat çekilen raporda, "Toz, en çok bebek, çocuk, gebe kadın ya da yaşlı, kronik hastalığı olan yurttaşları etkiliyor. Her yaştan bireylerde akut solunum yolu enfeksiyonlarındaki belirgin artış dışında, astım, bronşit gibi kronik hava yolu hastalığı olanların acillere başvurularının ve hastanede yatış sürelerinin uzadığı gözlemlenmektedir" ifadeleri yer aldı.
"CİDDİ HASTALIKLARA YOL AÇACAK"
Toz (partikül madde) kirliliği kaygı yaratacak boyutta olduğu ifade edilen raporda, ileride akciğer kanseri gibi ciddi hastalıkları yol açacağı belirtildi. Toz kirliliğinin önüne geçilmesi için yapılması gerekenleri ise şöyle sıralandı:
"2021 yılında yürürlüğe giren 'Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmelik' ile düzenlenmiş olmasına rağmen yönetmeliğin uygulanmasına dair kamu yönetimi tarafından gerekli siyasi irade gösterilmemektedir. Bina yıkımı esnasında ve enkazlar kamyonlara yüklenirken sulama yapılmalıdır. Taşıyıcı kamyonların üstü mutlaka branda ile örtülmelidir. Demir ayrıştırma çalışmaları halkın yoğun olarak yaşadığı yerleşim alanlarına yakın yapılmamalıdır. Kalıcı enkaz depolama alanları kentlerin yerleşim alanlarından uzakta ve bölgedeki hâkim rüzgâr yönü de dikkate alınarak belirlenmelidir."
PM 2,5 İNCE PARTİKÜL MADDE NEDİR?
PM2,5 aerodinamik çapı 2,5 mikron ve daha küçük parçacıklı maddelere verilen isimdir. PM2,5 insan faaliyetlerinden kaynaklanan kirliliği ayırt edebilmek için temel göstergedir. İnşaat, fosil yakıtlardan elektrik üretimi, sanayi, ısınma, ulaşım, madencilik, endüstriyel tarım sektörleri PM2,5 kirliliğinin ana kaynaklarıdır.
Kaynak: BirGün
