Hıdırellez, her yıl olduğu gibi 2025’te de 5 Mayıs Pazartesi akşamı başlayacak ve 6 Mayıs Salı günü ikindi vaktine kadar sürecek. Bu özel gün, doğanın uyanışı, kış mevsiminin sona ermesi ve yazın başlangıcını temsil ediyor. Geleneksel halk takvimine göre 6 Mayıs’tan 7 Kasım’a kadar olan dönem “Hızır Günleri” yani yaz, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan dönem ise “Kasım Günleri” yani kış mevsimi olarak adlandırılıyor.
Hıdırellez Nedir, Neden Kutlanır?
Hıdırellez, Hızır ve İlyas peygamberlerin isimlerinden türetilen, mevsimsel dönüşü simgeleyen kadim bir halk bayramıdır. İnanca göre Hızır zor durumda kalanlara karada yardım ederken, İlyas denizlerin koruyucusudur. Her yıl 5 Mayıs gecesi yeryüzünde buluştuklarına ve doğaya bereket getirdiklerine inanılır.
Bu kültürel miras, 2017 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne dahil edilmiş, böylece uluslararası düzeyde de tescillenmiştir.
Hıdırellez Ritüelleri nelerdir?
Hıdırellez’in özünde doğayla uyum, yenilenme ve umut vardır. Kutlamalar genellikle açık alanlarda yapılır ve şu geleneksel ritüellerle taçlandırılır:
Gül Ağacına Dilek Asma
Dileğini gerçekleştirmek isteyenler, dileklerini bir kağıda yazıp gül ağacına asar ya da dibine gömer. Ev, araba, çocuk gibi istekler için sembollerle dilekler ifade edilir.
Ateş Üzerinden Atlama
Hıdırellez ateşi, hastalık, keder ve kötü enerjiden arınmak için yakılır. En az üç kez üzerinden atlanır. Bu ritüel, bedeni ve ruhu temizlediğine inanılan güçlü bir semboldür.
Bereket ve Para Ritüelleri
Gül ağacına para asmak, açık cüzdan bırakmak ya da cüzdanı ağacın altına koymak, yıl boyunca parasal bolluk getireceğine inanılan gelenekler arasında. Toplanan paralar, yıl boyunca cüzdanda saklanır ve harcanmaz.
Doğayla İç İçe Kutlamalar
Piknikler, sazlı sözlü eğlenceler, halk dansları, kırlarda geçirilen günler… Hıdırellez, toplulukların bir araya gelerek doğayı ve yaşamı kutladığı özel bir gün.
Sağlık ve Kısmet İçin Özel Ritüeller
- Yedi nohut veya fasulye ekme
- Tuzlu ekmek ritüeli
- Karınca yuvasından alınan toprağın mutfağa konması
- Genç kızların kısmet açma dilekleri, gül yağıyla rüya görme ritüelleri
Türkiye, Azerbaycan, Kırım, Orta Asya ve Balkanlar gibi çok geniş bir coğrafyada kutlanan Hıdırellez, kültürel kimliğin bir yansıması, toplulukların birlik duygusunun bir göstergesidir. Özellikle Edirne’de Roman topluluklarının “Kakava” adıyla kutladığı şenlikler, bu bayramı festival havasına dönüştürür.
2025’te Hıdırellez’e Nasıl Hazırlanmalı?
- 5 Mayıs Pazartesi günü akşam saatlerinde gül ağacınıza dileklerinizi hazırlayın.
- Ateş yakmak için güvenli bir alan seçin, ateşten atlama ritüelini güvenli şekilde yapın.
- Piknik ve doğa planlarınızı erkenden yapın.
- Dileklerinizi olumlu, sade ve niyet odaklı yazın.
- Dilerseniz sosyal medyada #Hıdırellez2025 etiketiyle paylaşımda bulunarak dijital kutlamalara katılın.
