21 Ağustos 1898 tarihinde İstanbul Beylerbeyi’nde doğan Ali Nurullah Ataç, dönemin önemli devlet adamlarından Mehmed Ata Bey’in oğluydu. Galatasaray Sultanisi’nin ardından İsviçre’de eğitim gören Ataç, babasının vefatı üzerine İstanbul’a döndü ve öğretmenliğe başladı.
Kendi çabasıyla geliştirdiği Fransızca bilgisiyle liselerde dersler verdi, çeviriler yaptı ve zamanla edebiyat dünyasının merkezine yerleşti.
Nurullah Ataç Kimdir?
Ataç’ın ilk yazıları 1921-1922 yıllarında yayımlandı. Şiirle başladığı edebiyat yolculuğunu kısa sürede deneme ve eleştiriyle sürdürdü. Ahmet Haşim’in “Göl Saatleri”ne yazdığı eleştiriyle dikkat çekti ve bu alanda önemli bir boşluğu doldurdu.
Deneme türünü Türk edebiyatında modern anlamda kurumsallaştıran ilk isim olan Ataç, anlaşılır dil, sade üslup ve konuşma diliyle yazı dili arasında köprü kurma çabasıyla tanındı.
Ataç, aralarında Cumhuriyet, Milliyet, Akşam, Dergah, Varlık ve Türk Dili dergilerinin de bulunduğu 80’den fazla yayın organında yazılar kaleme aldı. Özellikle tiyatro ve edebiyat eleştirileriyle dikkat çeken yazar, Batı tiyatrosunun Türk sahnelerinde tanınmasına katkı sundu.
Ataç’ın en belirgin yönlerinden biri, Türkçenin sadeleşmesi konusundaki kararlı duruşuydu. Yabancı kökenli kelimelerden arındırılmış bir Türkçe için mücadele verdi, devrik cümleyi yazı diline kazandırdı.
Türk Dil Kurumu üyesi olarak görev yaptığı dönemde dil politikalarının şekillenmesinde etkin rol oynadı.
Nurullah Ataç, yalnızca bir yazar değil aynı zamanda üretken bir çevirmendi. Latin, Fransız ve Rus edebiyatının önde gelen yazarlarından 70’e yakın eser çevirdi. Bu sayede Batı edebiyatının seçkin örneklerini Türk okurlarıyla buluşturdu.
Nurullah ataç Ne zaman vefat etti?
Ataç, konuşur gibi yazan, mizaha yakın bir dil kullanan nadir yazarlardan biriydi. Eleştiri yazılarında genç yazarların çalışmalarına da sıkça yer vererek edebiyatın gelişimine katkı sağladı. Güçlü hafızası ve sıra dışı anlatımıyla çağdaşlarına ilham kaynağı oldu.
17 Mayıs 1957 tarihinde, eşi Leman Ataç’ın vefatının ardından yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle İstanbul’da hayatını kaybetti. Geride bıraktığı 4 binden fazla yazı, çeviriler ve edebiyat anlayışıyla Türk düşünce dünyasında derin bir iz bıraktı
Nurullah Ataç Neden Hâlâ Önemli?
- Türk edebiyatında deneme türünü kurumsallaştırdı.
- Yazı dilini konuşma diliyle yaklaştırarak sadeleşmeyi savundu.
- Batı edebiyatının klasikleriyle Türk okurunu buluşturdu.
- Eleştiriyi sadece yermek değil, yön göstermek olarak benimsedi.
