10-16 Mayıs Engelliler Haftası kapsamında açıklama yapan Enerji İşçileri Sendikası Engelli Komisyon Başkan Vekili Abdulsamet Zan, engelli bireylerin iş yaşamında yaşadıkları sorunlara ve çözüm yollarına dikkat çekti. Zan, özellikle hakların bilinmemesi ve uygulanmamasının büyük bir eşitsizlik doğurduğunu belirterek, bu konuda tüm işverenleri ve çalışanları bilinçli olmaya davet etti.
Engelli Çalışanların Sahip Olduğu Temel Haklar nelerdir?
Engelli bireylerin çalışma hayatında sahip olduğu haklar, hem İş Kanunu hem de uluslararası sözleşmeler ile güvence altına alınmıştır. Zan, bu hakların altını çizerek önemli başlıkları şöyle sıraladı:
1. Eşit Davranma İlkesi
İşverenler, engelli bireylere karşı doğrudan veya dolaylı ayrımcılık yapamaz. Engelli bireylerin, işe alım, terfi, maaş ve işten çıkarma süreçlerinde eşit muamele görme hakkı vardır.
2. Engelli Kotası ve Zorunlu İstihdam
İşverenler, 50 ve üzeri çalışanı bulunan özel sektör iş yerlerinde en az %3, kamu kurumlarında ise %4 oranında engelli çalıştırmakla yükümlüdür.
3. Uygun İş Ortamı ve Erişilebilirlik
İşveren, engelli bireyin çalıştığı ortamı fiziksel koşullar açısından uygun hale getirmek zorundadır. Bu durum, rampalar, asansörler ve ergonomik çalışma alanlarını kapsar.
4. Çalışma Koşullarında Uyum Zorunluluğu
Engelli bireyin engeline uygun işte çalıştırılması ve iş koşullarının buna göre düzenlenmesi gerekir. Ayrıca, ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılmaları yasal olarak yasaktır.
5. Malulen Emeklilik Hakkı
Engelli çalışanlar, belirli bir çalışma süresi ve prim gün sayısını doldurmaları halinde malulen emekli olma hakkına sahiptir. Bu, sağlık raporları ve SGK değerlendirmesiyle belirlenir.
Engelli Bireylere kapsayıcı İş Ortamının Önemi
Zan, konuşmasında engelli bireylerin sadece belirli günlerde hatırlanmaması gerektiğine dikkat çekerek, ‘’Bu hakların bilinmesi ve uygulaması büyük önem taşımaktadır'' sözleriyle farkındalığı arttırmak adına engelli çalışan bireylerin haklarını hatırlattı. Ardından, çalışma hayatında ayrımcılığın önüne geçilmesi için hem yasal düzenlemelerin hem de kurumsal bilinçlendirme faaliyetlerinin artırılması gerektiğini ifade etti.
Engelliler Haftası gibi özel dönemlerin, sadece farkındalık değil, kalıcı değişim için bir fırsat olduğuna vurgu yapan Zan, engelli bireylerin toplumda hak ettikleri saygıyı ve imkânları görmelerinin bir vicdan meselesi olduğunu dile getirdi.
