İran ile 2015 nükleer anlaşmasının Avrupalı tarafları olan İngiltere, Fransa ve Almanya (E3), 16 Mayıs’ta İstanbul’da dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde kritik bir görüşme gerçekleştirecek. Görüşmenin, İran’ın nükleer programı ve yaptırımların kaldırılması konularında istişare amacı taşıdığı bildirildi.
Tahran merkezli Irannuances haber sitesine göre, toplantı üst düzey diplomatlar arasında yapılacak ve 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) çerçevesinde mevcut sorunlara çözüm arayacak.
ABD sürecin dışında, Umman arabulucu
İran ile ABD arasında, Umman arabuluculuğunda yürütülen ayrı nükleer müzakere süreci de devam ediyor. İran, bu görüşmelerde ABD’nin tek taraflı yaptırımları kaldırması karşılığında nükleer programını kısıtlamaya hazır olduğunu ifade ediyor. Ancak bu süreçte Avrupa ülkeleri doğrudan yer almıyor.
Daha önce 2 Mayıs’ta Roma’da yapılması planlanan İran-E3 toplantısı, ABD-İran müzakerelerinin ertelenmesi nedeniyle iptal edilmişti. 16 Mayıs’taki İstanbul görüşmesi, bu bağlamda tarafların ilk yeniden buluşması olacak.
‘Tetik mekanizması’ gerilimi
İran tarafı, nükleer anlaşma kapsamında kaldırılmış olan BM yaptırımlarını yeniden devreye sokabilecek “tetik mekanizması” maddesinin Avrupa ülkeleri tarafından işletilmesinden endişe ediyor. Söz konusu mekanizmanın süresi 18 Ekim’de sona eriyor. Anlaşma kapsamında ilerleme sağlanamazsa Avrupa ülkelerinin bu tarihten önce adım atabileceği değerlendiriliyor.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, 11 Mayıs'ta Fransız gazetesi Le Point’te yayımlanan yazısında, bu mekanizmanın kötüye kullanılmasının “Avrupa’nın anlaşmadaki rolünün sonu” ve “geri dönüşü olmayan bir gerilimin başlangıcı” olabileceği uyarısında bulunmuştu. Erakçi ayrıca Avrupa ülkelerine, İran ile doğrudan nükleer müzakere çağrısında bulunmuştu.
