1969 yılında kurulan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), İslam dünyasının ortak çıkarlarını korumak ve üye devletler arasında iş birliğini artırmak amacıyla faaliyet gösteren bir uluslararası örgüttür. Merkezi Suudi Arabistan’ın Cidde şehrinde bulunan İİT, günümüzde 57 üye ülke ve 5 gözlemci ülke ile çalışmalarını sürdürüyor.
Kuruluş süreci, 21 Ağustos 1969’da Mescid-i Aksa’ya yönelik kundaklama girişiminin ardından başladı. Bu olay, İslam dünyasında büyük bir tepkiye yol açtı. Ardından Fas’ın başkenti Rabat’ta 25 Eylül 1969’da düzenlenen ilk İslam Zirvesi’nde “İslam Konferansı Teşkilatı” adıyla kurulan yapı, 2011 yılında İslam İşbirliği Teşkilatı ismini aldı.
İslam İşbirliği Teşkilatı amacı ve yapısı
İİT, İslam dünyasının haklarını savunmak, uluslararası barışı desteklemek ve Müslüman ülkeler arasında siyasi, ekonomik, kültürel ve bilimsel iş birliğini geliştirmek için çalışır. Ayrıca Filistin meselesi başta olmak üzere birçok konuda Müslüman ülkelerin ortak tutum geliştirmesine öncülük eder. BM ve AB nezdinde daimi temsilcilikleri bulunur. Teşkilatın resmi dilleri Arapça, İngilizce ve Fransızcadır. Genel Sekreterlik görevini ise 17 Kasım 2021’den bu yana Çadlı Hissein Brahim Taha yürütmektedir.
Üye ve gözlemci ülkeler
İİT’ye üye olan 57 ülke şunlardır:
Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Benin, BAE, Brunei, Burkina Faso, Cezayir, Cibuti, Çad, Endonezya, Fas, Fildişi Sahili, Filistin, Gabon, Gambiya, Gine, Gine Bissau, Guyana, Irak, İran, Kamerun, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Komorlar, Kuveyt, Libya, Lübnan, Maldivler, Malezya, Mali, Mısır, Moritanya, Mozambik, Nijer, Nijerya, Özbekistan, Pakistan, Senegal, Sierra Leone, Somali, Sudan, Surinam, Suudi Arabistan, Tacikistan, Togo, Tunus, Türkiye, Türkmenistan, Uganda, Umman, Ürdün ve Yemen.
Not: Suriye’nin üyeliği, 2012 yılında çıkan iç savaş nedeniyle askıya alınmıştır.
Gözlemci ülkeler ise şunlardır:
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (Kıbrıs Türk Devleti adıyla), Bosna-Hersek, Orta Afrika Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu ve Tayland.
Türkiye, kuruluşundan itibaren İİT üyesidir ve 2015 yılında Cidde’de daimi temsilcilik açmıştır. Teşkilat, üye ülkeler arasında dayanışmayı artırmak amacıyla İslam Zirvesi ve Dışişleri Bakanları Konseyi gibi toplantılar düzenlemeye devam etmektedir.
