Çünkü; çocukların ilk eğitim aldıkları yer ‘aile’dir. Çocuklar erken yaşlardan itibaren aile yapısını, aile bireyleri arasındaki iletişimi ‘rol model’ olarak alırlar. Birbirini sevgi dolu, aktif dinleyen bir ailede yetişen çocuk ile birbirini dinlemeyen aile bireylerinin olduğu ortamda büyüyen çocuğun gördükleri ilk rol modeller birbirinden farkı olur. Buna bağlı olarak bu iki çocuğun sosyal ilişkileri farklı gelişir.
Çocuk yetiştirmede, ebeveynlerin kişilik yapılarının etkisi yadsınamaz. Ebeveynlerin, çocuk yetiştirme tutumlarının özünde, ‘temel inançları’ yatmaktadır. Anne-babalar olarak çocuklarımızı daha sağlıklı yetiştirebilmek için önce kendimizde hoşnut olmadığımız davranışları değiştirmeli, olayları esnek bakmaya başlamalıyız.
Ebeveynler olarak, kendinize olan özgüveniniz düşükse, bunu çocuğunuza da yansıtırsınız. Öncelikle ebeveynler olarak özgüveninizi geliştirmelisiniz ki çocuklarınıza değerli olduklarını aktarabilin ve özgüveni yüksek bireyler yetiştirin. Bunun için önce değiştirmek istediğiniz yönlerinizi belirleyin ve eyleme geçin!
Olumsuz tecrübelerinizi, kötü deneyimlerinizi hafızanızdan silin.
Çocuğunuzun hayatına şekil verecek bireyler olarak, kendi problemlerinizden arınmanız için gerekirse bir uzmandan yardım alın ve daha pozitif bir başlangıç yapın.
Kendinizle konuşun.
Kendinizi suçlayan, yargılayan içsel konuşmalarınızın farkına varın ve bunları olumlu ifadelerle değiştirin: ‘Ben başarılıyım, ben değerliyim’ gibi. Bu iletişim yapısını çocuklarınıza da uygulayın.
Yapacaklarınızı ertelemeyin.
Yapmak istediğiniz veya yarım bıraktığınız işlerinizi yazın. Otokontrolünüzü sağlayarak bu işleri tamamlayın. Yarım bıraktığınız işler, başarısızlık korkunuzdan kaynaklanıyor olabilir. Bu işleri tamamlamanız kendinize olan güveninizi artıracaktır. Çocuğunuza da işlerini yarım bırakmaması için destek olun.
Başarmak istediğiniz şeyi düşünün.
Başarma hissini yaşamak sizi olumlu bir ruh hâli içine sokacaktır. Çocuklar da bir işi başardıkları zaman daha mutlu olurlar. Çocuklarınızın ve kendinizin başarılarını takdir edin ve başarının tadını paylaşın.
Geçmişte başardığınız işleri düşünün.
Geçmişte başardığınız işleri düşünüp bunları yakınlarınıza anlatın. Dostlarınıza sıkıntılarınız kadar başarılarınızı da anlatın. Aynı şekilde çocuklarınızın başarılarını da anlatırken cömert olun.
Sorunlarınızı gözünüzde büyütmeyin.
Sıkıntı yaşadığınız durumları büyüttükçe bu sorunla başa çıkamayacakmış gibi hissedersiniz. Bu da kendinize olan güveninizin azalmasına sebep olur. Daha önce yaşadığınız sorunların üstesinden nasıl geldiğinizi hatırlayın. Çocuğunuz, bir sorunla karşılaştığına da başarılı olduğu anları hatırlatın ve başarılı olduğu anlardaki hisleri aklında canlandırmasına yardımcı olun.
Hareket edin, gezinin.
Bunaldığınızı düşündüğünüzde yürüyün, egzersiz yapın. Spor yapmak seratonin ve endorfin hormonlarınızı artırır. Böylece kendinizi daha iyi hissedersiniz. Çocuğunuzla da ortak egzersiz yapabileceğiniz aktiviteler planlayın.
İstediğiniz şeyi gerçekleşmiş gibi hayal edin.
Bilinçaltınız emirleriniz ile eyleme geçer. İmgeleme tekniğiyle hayal kurmanız, bilinçaltınızı harekete geçirir. Çocuklarınızın hayal kurmasına izin verin ve bu hayalleri paylaşın.
‘Hayır’ demeyi öğrenin.
Başka birini mutlu etmek adına, kendinizi üzecek şeyler yapmayın. Aynı zamanda ‘hayır’ dedikten sonra pişmanlık duyup geri dönmeyin. Çocuğunuza da ‘hayır’ dediğinizde bu kararınızda tutarlı olduğunuzu gösterin.
Sizi başarısızlığa iten davranış kalıplarını tespit edin.
Bu kalıpları ortadan kaldırmak için yöntemler geliştirin. Değişim için bir adım atın. Bu kalıpları çocuğunuzda fark ederseniz de, onu geliştirmeye, değiştirmeye yönlendirin.
Olumsuz düşüncelerinizden kurtulun.
Olumsuz düşünceler beyninizde kalıplaşır. Siz bu kalıpları kullandıkça da beslenir ve olumsuzluk olarak size geri döner. Bu kalıpları fark edin ve daha olumlu, gerçekçi düşüncelerle değiştirin.
Hedefinize odaklanın.
Başarıya odaklanan ruh hâli size her zaman enerji ve mutluluk verir. Hayatınıza yön verenin siz olduğunu unutmayın. Bu davranışınız, çocuğunuza da ‘başarı’ konusunda rol model olmanızı sağlayacaktır.
Kaynak: Kasap, N. E., Yeni Çağın Çocukları: Çocuklarınızı Başarılı Kılacak Yöntemler, Hayy Kitap, 2008.
