ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), 2025’in ilk dört ayında 8.485 boğmaca vakası tespit edildiğini açıkladı. Bu rakam, 2024'ün aynı dönemine göre neredeyse iki katlık bir artışı temsil ediyor. Yalnızca son altı ayda iki bebek, bir çocuk ve bir yetişkin boğmaca nedeniyle hayatını kaybetti.
Vakalar İkiye Katlandı: Boğmaca Yeniden Yükselişte
COVID-19 pandemisi döneminde uygulanan maske, sosyal mesafe ve kapanma önlemleri, 2020-2022 yılları arasında boğmaca dahil pek çok solunum yolu enfeksiyonunu büyük ölçüde azaltmıştı. Ancak bu önlemlerin kaldırılmasıyla birlikte boğmaca vakalarında dramatik bir artış yaşandı. CDC, 2024 yılında 35 bini aşkın vaka bildirdi, pandemi öncesi 2019’a göre iki kat fazla.
Boğmaca aşısı, 1914’ten bu yana kullanılan etkili ve güvenli bir koruma yöntemi. Ancak son yıllarda aşı tereddüdü, yanlış bilgi ve bağışıklık süresinin kısalması, bağışıklama oranlarını olumsuz etkiliyor. Anaokulu çağındaki çocuklarda boğmaca aşı oranı %95’ten %92’ye düşerken, ergenlerdeki hatırlatma dozu oranları daha da düşük seviyelerde seyrediyor.
1990’lardan itibaren, daha az yan etkiye sahip hücresiz aşılar, tam hücreli aşının yerini aldı. Ancak hücresiz aşılar, yalnızca 3-5 yıl koruma sağlarken; tam hücreli aşıların 10-12 yıl bağışıklık sunduğu biliniyor. Bu durum da yeniden enfeksiyon riskini artırıyor.
Boğmaca, özellikle 6 haftalıktan küçük bebekler için ölümcül olabiliyor. Aşılanamayan bu yaş grubunu korumak için hamilelikte yapılan boğmaca aşısı, annenin antikorlarının bebeğe geçmesini sağlayarak doğumdan itibaren koruma oluşturabiliyor.
Aşı Takvimi Nasıldır? Kimler Hatırlatma Dozu Almalı?
CDC, boğmacaya karşı koruyucu bağışıklık için şu takvimi öneriyor:
Bebekler için: 2, 4, 6, 15 ay ve 4 yaşlarında toplam 5 doz
Ergenler için: 11-12 yaşında bir hatırlatma dozu
Yetişkinler için: En az bir kez hatırlatma dozu
Riskli gruplar için: Gebeler, 65 yaş üstü bireyler ve bebeklerle yakın temasta bulunan herkes düzenli dozlarını yaptırmalı
80 yılı aşkın süredir kullanılan boğmaca aşısının güvenliği bilimsel verilerle defalarca kanıtlandı. Hafif ateş ve kızarıklık gibi yan etkiler nadir görülürken, ciddi yan etkiler %1’in altında kalıyor.
Tüm dozlarını tamamlayan çocukların %98’i, ilk yıl içinde boğmacaya karşı korunuyor. Uzmanlara göre aşı takvimi ve hatırlatma dozlarına uyum, bireylerin yanı sıra toplum sağlığının korunmasında da hayati rol oynuyor.
Artan boğmaca vakaları karşısında uzmanlar, “aşı ihmal edilmemeli, toplum bağışıklığı yeniden sağlanmalı” çağrısında bulunuyor. Özellikle çocuklu ailelerin, hamilelerin ve sağlık çalışanlarının aşı takvimini eksiksiz tamamlaması öneriliyor.
Kaynak: Sciencealert
