ABD hisse senetleri, Başkan Donald Trump’ın üst düzey ticaret yetkililerinin hafta sonu Çin ile ticaret gerilimlerini beklenmedik ölçüde azaltmasının ardından Pazartesi günü yükselişe geçti. Görüşmelerin ardından gümrük tarifeleri önemli ölçüde düşürüldü. Bazı ekonomistler bu hamlenin ABD’de olası bir resesyonu engelleyebileceğini belirtiyor.
Dow Jones ve Nasdaq'ta Sert Yükseliş!
Dow Jones vadeli işlemleri 1.000 puandan fazla, yani %2,6 oranında yükseldi. S&P 500 vadeli işlemleri %3 artarken, Nasdaq vadeli işlemleri %3,9’luk bir yükseliş kaydetti.
ABD borsaları, Trump’ın 2 Nisan’daki “Kurtuluş Günü” ticaret duyurusundan bu yana yaşadığı kayıpları telafi etmeye hazırlanıyor. Söz konusu duyuruda, ABD’ye giren neredeyse tüm ürünlere %10 oranında gümrük vergisi getirilmişti ve onlarca ülkeye yönelik tarifeler ciddi şekilde artırılmıştı. Trump, bu tarifelerin çoğunu yalnızca birkaç gün içinde askıya almıştı; ancak Çin'den ithalata uygulanan vergileri %145'e kadar çıkarmıştı. Buna karşılık Çin de ABD ürünlerine %125 oranında tarife uygulamıştı. Bu karşılıklı adımlar, iki ülke arasındaki ticareti neredeyse durma noktasına getirmiş, ciddi fiyat artışları ve ürün kıtlığı riskini beraberinde getirmişti.
Trump ve Hazine Bakanı Scott Bessent, son haftalarda Çin'e uygulanan tarifelerin sürdürülemez hale geldiğini ve bir yumuşama gerektiğini dile getirmişti. Ancak bu hafta sonu Cenevre'de Bessent, ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ve Çinli mevkidaşları arasında gerçekleşen görüşmelerin bu kadar önemli sonuçlar doğuracağı beklenmiyordu.
Wall Street’te İyimserlik: Hisseler ve Petrol Yükseldi
Taraflar, tarifeleri 115 puan düşürme konusunda anlaştı. Bu oran hâlâ Trump'ın göreve başladığı Ocak 2017 öncesine göre yüksek olsa da, son bir aydaki tarihi seviyelere kıyasla oldukça düşük kaldı. Görüşmelerin bir diğer önemli sonucu da ABD ve Çin’in gelecekte karşılıklı tarifeleri artırmaktan kaçınmak için bir mekanizma kurması oldu.
Deutsche Bank stratejisti Henry Allen, Pazartesi sabahı yatırımcılara gönderdiği notta “Hala küresel bir resesyonu dışlayan çok sayıda faktör var ve bu sabah gelen ABD-Çin tarifelerinin düşürülmesi haberi bu yöndeki kanıtları artırıyor” dedi. “Piyasanın dirençli olması, finansal koşulları rahatlatarak bir durgunluk ihtimalini azaltıyor.”
Bu gelişmelerle birlikte Wall Street’te iyimserlik hakim oldu. Yatırımcılar daha riskli varlıklara yönelirken, ABD doları döviz sepetine karşı %1 değer kazandı. Talep daralması korkusuyla düşen ABD ham petrolü %3,5 artarak varil başına 63 dolara, Brent petrolü ise %3,3 artışla 66 dolara yükseldi.
Buna karşılık, yatırımcılar güvenli liman varlıklarını sattı. Altın %3,9 değer kaybetti. ABD Hazine tahvilleri düştü ve 10 yıllık tahvil faizi yeniden %4,45’in üzerine çıktı. Japon yeni %1,5 değer kaybetti. Teknoloji hisseleri, ticaret savaşından en çok etkilenen sektör olarak öne çıktı. Ancak Pazartesi sabahı büyük toparlanma yaşandı: Apple %7, Tesla %7,7, Nvidia %5,1, Amazon %8, Intel %4,1 yükseldi.
Son aylarda değer kaybeden lüks tüketim markaları da yeniden yükselişe geçti: Hermes %4, Burberry %6, LVMH %7 arttı. Otomotiv şirketleri de benzer şekilde değer kazandı: Stellantis %9, General Motors %4 ve Ford %2 oranında yükseldi.
Ticaret Savaşı İçin Uygun Olmayan Bir Zamanlama
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Cenevre'den CNBC’ye yaptığı açıklamada, hafta sonu Çin’le varılan ticaret anlaşmasının “zor ama saygılı” bir süreç sonucunda sağlandığını ifade etti. “Kararlıydık ve ilerledik. Ortak çıkarları belirlemeye çalıştık. Bir sorunlar listesiyle geldik ve iyi bir iş çıkardığımızı düşünüyorum” dedi.
Bessent, ABD’nin müzakerelerde güçlü bir konumda olduğunu çünkü Çin’in ABD’ye ürün satmaya daha fazla ihtiyacı olduğunu belirtti. Çin’in konut krizi ve yükselen borç sorunuyla boğuştuğunu, tüketici harcamalarının ve üretimin düştüğünü ifade etti.
Ancak “ticaret savaşında kimse kazanmaz” diyenler haklı çıktı. ABD’de tüketici güveni son aylarda sert şekilde düşmüş, fiyat artışları ve ürün kıtlığı korkusu artmıştı. Çin’den ABD’ye sevkiyatlar neredeyse durma noktasına gelmişti. Bu durum, yatırımcıları da resesyona karşı tetikte olmaya yöneltti.
Ancak yaşanan yumuşama, Trump yönetimi açısından önemli bir politika değişimi olarak yorumlandı. Oysa sadece birkaç gün önce Trump, Çin’le ticaretin tamamen durmasının "para kaybını" durduracağını savunuyordu. Bessent ise bunun büyük bir politika değişikliği olmadığını belirtti: "Bu sadece bir duraklama. Çin’e yönelik 2 Nisan tarifesi %34’tü. Biz bunu %10’a düşürdük."
ABD'nin sonraki hedefi, stratejik önem taşıyan ürünlerde tedarik zincirini Çin'e olan bağımlılıktan kurtarmak olacak. Bessent, ABD’nin kritik ilaçlar, yarı iletkenler ve çelik gibi alanlarda kendi tedarik zincirini kurmak istediğini vurguladı. Ayrıca ABD, diğer ülkelerdeki Amerikan şirketlerini zorlayan "gizli, gümrük dışı ticaret engellerini" kaldırmaya çalışacak.
Çin ile Yeni Başlangıç: ABD Ekonomisi İçin Tarihi Anlaşma
ABD Ulusal Ekonomi Konseyi Başkanı Kevin Hassett, Çin ile ticaret savaşının yumuşatılmasını “ABD ekonomisi ve tüketici açısından büyük bir zafer” olarak nitelendirdi.
Trump’ın son günlerde hem Çin hem de Birleşik Krallık ile yapılan ticaret görüşmelerinde önemli tavizler kopardığını, İngiltere pazarının Amerikan etine açıldığını ve Çin’in ABD şirketlerine yönelik engelleri azaltmayı kabul ettiğini söyledi.
Hassett, “Çin’den kaynaklı tedarik şokları büyük ölçüde bertaraf edildi. Bence bu, ABD ile Çin arasında gerçekten tarihi bir yeni başlangıç” dedi. Trump’ın önceki açıklamalarıyla bu gelişmelerin çelişmediğini de savundu: “Başkan Trump’ın söylediği şey, ‘İyi bir anlaşma yapmazsak bile ayakta kalırız’ idi. Gerçek şu ki, Çin’e neredeyse hiçbir şey satmıyoruz. Ama çok şey satın alıyoruz. Bunları başka ülkelerden alabiliriz ya da kendimiz üretebiliriz.”
Kaynak:CNN
