“Mülkiye başmüfettişi nedir, validen üstün mü?” sorusu, Resmi Gazete’de yayımlanan yeni kararnameyle birlikte gündemde öne çıktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan karara göre, bazı önemli atamalar gerçekleşti: Tunceli Valisi Bülent Tekbıyıkoğlu, Mülkiye Başmüfettişliği görevine getirilirken; Tunceli Valiliği’ne Bilecik Valisi Şefik Aygöl, Bilecik Valiliği’ne ise İstanbul Beykoz Kaymakamı Faik Oktay Sözer atandı.
Mülkiye başmüfettişleri, bakanlık merkez birimleri, bağlı kuruluşları ve denetim altında bulunan diğer kurumlarda teftiş ve denetim görevini üstlenirler. Peki, bu görevin kapsamı ve yetkileri neler? İşte detaylar…
MÜLKİYE BAŞMÜFETTİŞİ NEDİR?
İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak çalışmakta ve genel denetim, gözetim, inceleme yetkilerine sahip kişidir. İçişleri Bakanlığı Mülkiye Teftiş Kurulu Tüzüğüne göre Teftiş Kurulu, müfettişlik sıfatını kazanmış olanlar arasından atanan bir başkanla, derece ve unvanları kadrolarında belirtilen yeteri kadar müfettişten oluşur.
Müfettişler, teftiş, denetleme, araştırma, inceleme ve soruşturmaları Bakan adına yaparlar. Müfettişlere, Bakanla Teftiş Kurulu Başkanı dışında, hiçbir yerden, emir verilemez.
MÜFETİŞLERİN GÖREVLERİ neler?
- Bakanlık merkez birimlerinin, bağlı kuruluşlarının, Bakanlığın denetim ve gözetimi altında bulunan kuruluşların, il ve ilçe kuruluşlarının, mahalli idarelerle bunlara bağlı ve bunların kurdukları veya özel kanunlarla kurulan birlik,işletme, müessese ve teşebbüslerin çalışmalarını, işlemlerini ve hesaplarını teftiş etmek ve denetlemek,
- Yukarıda belirtilen birim ve kuruluşların personeli ve mahalli idarelerin seçilmiş veya atanmış organları ve bunların üyeleriyle diğer kamu görevlileri hakkında inceleme araştırma ve soruşturma yapmak,
- Çeşitli konuları incelemek ve araştırmak,
- Bakanlığın merkez, il ve ilçe kuruluşlarıyla mahalli idareler kuruluşlarında özel teftişler yapmak,
- Teftiş rapor ve layihalarıyla soruşturma rapor ve fezlekelerini inceleyip değerlendirmek,
- Müfettişlerin yıllık çalışma programlarını hazırlamak, Bakanlık ve bağlı kuruluşların denetim programları arasında uyum sağlamak,
- Yönetmelikleri uyarınca kaymakam adaylarıyla mahalli idareler kontrolörü adaylarının müfettişler yanında denenme ve yetiştirilmelerini sağlamak,
- Kanunlarla ve bu Tüzükle verilen diğer görevleri yapmak.
MÜLKİYE BAŞMÜFETTİŞİ VALİDEN ÜSTÜN MÜ?
Her iki grubunda kendi alanında önemli görev ve sorumlulukları bulunuyor. Vali, bir ilde en üstü düzey yöneticidir ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Mülkiye başmüfettişler ise İçişleri Bakanlığına bağlı olarak çalışır ancak görevlerinden biri de valileri de denetlemektir.
VALİNİN GÖREVLERİ NELER?
Vali bir ili ya da federal devletlerde bir eyaleti devlet tüzel kişisini temsilen yöneten en üst düzey idari amirdir. Valiler, yürütme erkinin bir organı olup, devlet hiyerarşisinde devlet başkanının hemen ardından gelir.
Belediye başkanı gibi kendi özerk tüzel kişiliği yoktur, onun yerine devlet tüzel kişisine bağlıdır. Bir vali, seçimle ya da atamayla göreve gelebilir. Valilerin yetki alanları ülkeden ülkeye değişiklik gösterir.
Bazı valiler, bölgesel hükûmetin tümü üzerinde topyekün kontrole sahipken kimilerinin göreviyse tamamen semboliktir. Valiler, doğrudan cumhurbaşkanı tarafından, cumhurbaşkanı kararı ile atanırlar. Vali, ilde Cumhurbaşkanının temsilcisi ve idari yürütme vasıtasıdır
