13 Haziran’dan beri devam eden İsrail ve İran arasındaki çatışmalar, her iki tarafın yoğun füze ve insansız hava aracı saldırılarıyla sürüyor. İsrail, savaş uçaklarıyla İran semalarında operasyon düzenlerken, İran da balistik füzelerle karşılık veriyor. Ancak bu ağır çatışmanın sürdürülebilirliği tartışma konusu.
İsrail ve İran Arasında Gerilim Tırmanıyor: Saldırılar Günlük Hale Geldi
İran’ın hava savunma altyapısı, İsrail saldırılarında ciddi zarar gördü. Tel Aviv çevresine düşen balistik füzeler İsrail’in “aşılamaz” olarak bilinen hava savunma sistemine gölge düşürdü. İsrail’in Demir Kubbe, Ok ve Davud Sapanı sistemleri, Hamas ve Hizbullah gibi daha küçük tehditlere karşı başarılı olsa da, İran’ın ileri balistik füze saldırıları karşısında sınanıyor.
İran’ın bölgedeki en büyük füze arsenaline sahip olduğu biliniyor; yaklaşık 3 binden fazla balistik, seyir ve hipersonik füze stokunda bulunuyor. Ancak bazı uzmanlar, İran’ın eskiyen stoklarının hızla tükenmekte olduğu görüşünde. Füze sayısının yanı sıra, İran’ın yer altı tesislerinde üretimi sürdürmesi dayanma süresini belirleyecek.
İsrail, gelişmiş hava savunma sistemleri ve modern savaş uçakları ile İran’a karşı askeri üstünlüğünü koruyor. İran ise eski model uçak filosu nedeniyle doğrudan hava saldırıları düzenleyemiyor. İsrail’in savaş uçakları, İran hava sahasında özgürce hareket ederek stratejik hedefleri vurabiliyor.
Bölgesel ve Uluslararası Aktörlerin Rolü: ABD, Çin ve Körfez Ülkeleri
ABD’nin İsrail’e verdiği güçlü destek ve olası müdahale seçeneği, çatışmanın boyutunu değiştirebilir. Çin’in İran’a uydu sistemleriyle verdiği destek ve Körfez ülkelerinin Hürmüz Boğazı üzerindeki hassasiyetleri, bölgeyi daha karmaşık hale getiriyor. Uzmanlar, uluslararası aktörlerin çatışmayı genişletme riskine dikkat çekiyor.
İsrail’in gelişmiş istihbarat ağı ve siber saldırı kapasiteleri, İran üzerindeki baskıyı artırıyor. İran destekli bilgisayar korsanlarının İsrail’e yönelik siber saldırılarında önemli artış yaşanırken, bu teknoloji savaşlarının da sonucu belirleyeceği öngörülüyor.
Uzmanlardan Değerlendirme: Çatışma Ne Kadar Sürebilir?
BBC Türkçe'ye konuşan ABD’li uzman Doug Livermore, İran’ın uzun süre dayanamayacağını ve müzakerelere açık olduğunu belirtiyor. Yeditepe Üniversitesi’nden İran uzmanı Dr. Ezgi Uzun Teker ise İran’ın füze stoğunun dayanma süresini belirleyeceğini vurguluyor. Bölgedeki diğer aktörlerin çatışmaya müdahil olması durumunda ise krizin çok daha geniş boyutlara ulaşacağına dikkat çekiliyor.
Kaynak: BBC Türkçe
